SİYASET BİLİMİ 2. ÜNİTE

SİYASETİN DİLİ : KAVRAMLAR,KURUMLAR

💪İktidar; Arapça "kdr"(kudret) kökünden gelmektedir 

👉 M.Weber 'in yapmış olduğu tanım ise ; Bir toplumsal ilişkide ,bir kişi ya da grubun kendi iradesini,dirençlerini aşıp yerine getirme olanağıdır.

👉En üzerinde durulan tanım ise  M.Foucault'un yaptığı;İktidar,şebeke, ağ benzeri bir örgüt aracılığı ile işler ."demektedir.

Siyasal Sistem: Bir toplumda siyasi iktidar yetkisi kullanan kurumların belli bir düzenlilik ve karşılıklı etkileşim içinde oluşturdukları bütünlük.

İktidarın Kaynakları ve Teknikleri:

1. Maddi kaynaklar

• fiziksel (polis ve askeri güç)
• ekonomik (işveren-işçi arasındaki ilişki)
• sembolik (propaganda,endoktrinasyon,manipülasyon)

     2.Maddi olmayan kaynaklar:

• bilgi
• yetenek
• statü
• kişilik özellikleri

İktidarın Görünümleri:

1. zor kullanma
2. otorite

Toplumsal İktidarın Üç Biçimi:

1. ekonomik
2. ideolojik
3. siyasal

İktidarın kim tarafından ve nasıl kullanılacagına ilişkin yaklaşımlar:

1. Korporatizm
2. Marksizm
3. Elitizm
4. Demokratik çoğunluk                                     *anestek

Korporatizm: Özel sektör-devlet arasında olan ilişki...

Marksizm:Toplumda iktidarın eşitsiz dağıtıldığını ,üretim araçlarına sahip yönetici sınıfın elinde olduğunu söyler

Elitizm:Her türden toplumda her zaman iyi örgütlenmiş ve iktidarın avantajlarını paylaşmak konusunda az çok uzmanlaşmış azınlıklar her zaman örgütsüz yığınlara hükmederler ve onları tahakküm altında tutarlar.(dışa kapalı ve süreklilik arz eden yapıları vardır.) Temsilcileri;

1. G.Mosca
2. V.Pareto
3. R.Michels
4. C.W.Mills

📌Modern elitizm ilk temsilcisi Mosca olmasına rağmen asıl elitizm siyaset literatürüne kazandıran kişi Pareto'dur. ona göre elit-elit olmayan diye iki sınıf vardır ve sadece yönetici elitlerden değil,yönetici olmayan elitlerden de bahsetmiştir.(elit dolaşımı) kavramı kendisine aittir.

Elit dolaşımı:Eski seçkinler grubunun yerini yeni bir seçkinler grubunun almasıdır.(ona göre elit gruplar  kapalı değil aksine açıktır der.)

📌Elitleri 

• Yöneten
• Yönetilen   diye gruplandıran "Mosca"dır...

📌Laswell & Aron  ;Klasik elit yaklaşımını eleştiriler,Onlara göre;seçim ile iş başına gelinmelidir.(azınlıgın cogunlugu yonetme fıkrıne karsılar)

📌R.Dahl: İktidarın sadece tek bir azınlık grubunun elinde olmadığını birbirlerine rakip çoğul seçkin gruplardan bahseder.

Siyasal İktidar ve Ayırt Edici Özellikleri:

1. Kapsayıcılık
2. Üstünlük (egemenliğin göstergesidir)
3. Zor kullanma (siyasal iktidar ne kadar az kullanırsa o kadar meşru ve saygındır)

Egemenlik İktidarının Özellikleri:                                      *anestek

1. Hiyerarşideki en üstün iktidardır
2. Egemenlik döngüseldir
3. Egemenlik mutlak değil,sınırlıdır.

📌Egemenlik 16.ve 17.yy da Avrupa'da ortaya çıkmıştır.

Klasik -Mutlakiyetçi Egemen Anlayışında Egemenlik: ( J.Bodin & T.Hobbes)

• bölünemez
• devredilemez
• en üstün
• sınırsız
• mutlak iktidar 

📌Egemenlik "ulus"tadır diyenler;

1. J.Locke
2. Voltaire
3. J.J.Rousseau

📌C.Schmitt: Egemenlik "istisnai duruma" (olağanüstü hal) karar veren mercidir,diyor. Liberallarin aksine,sınırlı egemenlik iddasına karşı siyasal açıdan egemen olanın her zaman daha üstün olduğunu savunur.

Egemenliğin Boyutları:

1. İç egemenlik

• hukuki egemenlik
• siyasal egemenlik

     2.Dış egemenlik

• ulusal egemenlik
• egemen devlet 

📌" Westphalia Antlaşması": Devletlerin dışsal egemenlikleri ile bu anlaşma sonrası hukukilik kazanmıştır.(1948)

Küreselleşme ve Egemenlik:

• 20.yy ikinci yarısında ortaya çıkmıştır
• Soğuk savaş dönemi kutuplaşmalar (ABD-SSCB)
• Küresel kapitalist sistemin ortaya çıkması
• Bilişim ve iletişim alanındaki gelişmeler 

Meşruluk :

1. Usullere dayalı meşruluk
2. Esaslara dayalı meşruluk

📍Meşruluk-Yasallık kavramından daha büyük ve geniş bir kavramdır.Meşruluk sadece hukuksal uygunluktan öte,gelenek,karizma,akıl,bilgi içerisinde de var olabilir.

M.Weber'in Meşru İktidar (otorite)Tipolojisi:                             *anestek

1. Geleneksel
2. Karizmatik
3. Yasal-ussal otorite

Geleneksel otorite:

• Efendi-hizmetçi ilişkisi
• Meşruluğunu,kutsal,yerleşik,gelenekselden alır
• Ataerkil,patrimonyal tarzın işlediği geleneksel toplumlarda bir prens tarafından kullanılır
• En ilkel ve en evrensel olandır
• Geleneksel toplumlarda görülür.

Karizmatik otorite:

• Kısa ömürlü ve istikrarsızdır
• Tüm modern devletlerde görülür
• İtiat daha çok kişilerin kişiliğine ve özelliklerine dayanır

Yasal-ussal otorite:

• Aklı temel alır
• Bürokratlar tarafından kullanılır
• İtiatın kaynağı yasalardır.

Meşrulaştırma Krizi:Yönetilenlerin düzene inançları kalmadığında ya da yönetim kooordinasyonu başarısız görüldüğünde ,meşrulaştırma krizi doğar.temsilcisi:" J.Habermas"