ANTROPOLOJİ 4.ÜNİTE

İNSANIN CANLILAR DÜNYASINDAKİ YERİ VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİ

Primat:Yaşayan ve soyu tükenmiş olan maymunları,kuyruksuz büyük maymunları ve insanı kapsayan,memelilerin birtakımıdır.

Taksonomi:Bilinen canlıların bir listesini vermekten çok,paylaştıkları özellikleri dikkate alarak onların birbirleriyle ilişkilerini belirlemeye dayanmaktadır. Bu görüşün sahibi "Carl von Linne" dir.

Homolog (kökendeş)  organlar :Ortak atadan kalıtılan,birden fazla tür tarafından paylaşılan ve yapısal açıdan benzerlik gösteren organlardır. (insanın kolu,yarasanın kanadı,balinanın yüzgeci vs.)

Analog (görevdeş) organlar: Kökenleri farklı olan,dolayısıyla evrimsel açıdan birbirleriyle ilişkisi olmayan ,ancak benzer işlevleri üslenen organlardır. (arı kanadı ve yarasa kanadı vs.)

İnsan'ın Canlılar Dünyasındaki Yeri:

• Hayvanlar                          (alem)
• Kordalı                              (şube)
• Omurgalı                           (alt şube)
• Memeliler                         (sınıf)
• Plesantalı memeliler         (alt sınıf)
• Primatlar                           (takım)
• Antropoidler                     (alt takım)
• Hominoidler                     (üst aile)
• Hominidler                       (aile)
• Homo                                (cins)
• Sapiens                              (tür)

Prosimiyen:En erken primatlara benzeyen,

• küçük beyin
• çıkıntılı burun
• iri gözler                                                                                  *anestek

gibi özelliklere sahiptirler.

Korda:Vücudun orta hattından uzanan merkezi sinir sistemidir.

PRİMATLAR:

1. Prosimiyenler
2. Eski ve Yeni Dünya maymunları
3. Kuyruksuz büyük maymunlar
4. İnsan

Primatların Özellikleri:

• Ağaç yaşamına uyarlanmış
• El ve ayaklarda 5 parmak olması
• Koklama yetisi az veya zayıf
• Görme yetisi çok veya gelişmiştir
• 2-3 boyutlu görme kabiliyeti vardır
• Renkli görme yetisi
• Diş sayılarındaki azlık en karakteristlik özelliktir (36-32 diş)
• Karma beslenme
• En iri beyin'e sahiptirler.

Stereoskopik görüş: Üç boyutlu görüş demektir.

！Çocukluk dönemi en uzun olan primat :İnsan'dır.

1.Prosimiyenler:

1. Lemurlar
2. Lorisler
3. Tarsiyerler

🙉Burunları ileri doğru çıkıntılıdır ve uç kısımları nemlidir(bu özellik sadece tarsiyerler'de yoktur)

2.Antropoidler:

1. Eski Dünya Maymunları (Katariniler)
2. Yeni Dünya Maymunları (Platiriniler)

Parazit ayıklama:Antropoid maymun topluluklarında bireyler arasında postlarının tımarlanması,parazitlerin ayıklanmasını içeren sosyal bir davranış örüntüsüdür.

🙈Eski ve Yeni dünya maymunları arasında ki tek fark: Eski dünya maymunları daha davranışsal ve biçimsel çeşitlilikleri vardır ve eski dünya maymunlarının oturma posızyonlarına bağlı olarak yaslandıkları arka taraflarında nasırlaşmış bir alanları olduğudur.

Katarini:Burunlarında dışa dönük kanatların mevcut olmadığı,burunlarının uç kısımları nemli olmayan ve dar burunlu maymunlar.(Eski dünya maymunları) 

Braşiyasyon:Eski dünya maymunları ile kuyruksuz büyük maymunların bazılarında gözlenen,kollar aracılığı ile ağaç dallarında salınarak uygulanan hareket sistemidir.

3. Kuyruksuz Büyük Maymunlar:

1. orangutan
2. goril
3. şempanze

🙊En büyük ve ağır olan maymun türleridir.İnsandan farklı olarak hassas tutuş yetenekleri gelişmemiştir.Bu türün içerinde insana en yakın tür Şempanze'dir.(insanlar gibi avlandıkları görülmüştür.

👉İnsan ile Şempanze arasındaki genetik farklılık yalnızca %1.2 dir.                        *anestek

👉İnsan ile goril arasındaki genetik farklılık ise: %1.4

👉İnsan ile orangutan arasındaki genetik farklılık %2.2 dir.

Hassas tutuş: Bir maddenin iki parmakla özenli bir şekilde tutulmasını ifade eder.

4. İnsan:

• çocukluk dönemi en uzun olan tek hominoiddir.
• Beyin yapısı en karmaşık olandır.

Populasyon: Aynı bölgede yaşayan ve aralarında çiftleşebilen bireylerin oluşturduğu topluluktur.

Monogenizm:Renkleri ve görünüşleri nasıl olursa olsun tüm insanların aynı türün üyesi olduklarını ve Adem ve Havva 'dan geldiklerini,ancak sonradan farklı çevrelere uyum sağlayarak değişik görünümler kazandıklarını savunan görüştür.

Poligenizm:İnsan ırklarının hepsinin Adem ve Havva'dan gelmediğini,dolayısıyla ayrı türler olarak değerlendirilmeleri gerektiğini savunan görüştür.

👴   "Johann Friedrich Blumenbach"      →    Deri renklerine göre sınıflandırma yapmıştır.(beyaz,sarı,siyah,kızıl,kahverengi) 5 ırk ortaya atmıştır.

👴    "Retzius"     → Kafatası endisi kavramını ortaya atmıştır.

Kafatası endisi:Kafanın genişlik ölçüsünün uzunluk ölçüsüne bölümünün 100 ile çarpımıyla elde edilen endistir.

👴 "Francise Galton  "    →  Öjeni kavramını ortaya atmıştır.

Öjeni: Sağlıklı  ve hatta ırken saf olduğu düşünülen insanların evlenmesi ve cocuk sahibi olmaları teşvik edilirken,sağlıklı olmayan ya da ırken saf olmadığı düşünülen insanların üremesi engellenmeye çalışılan görüş. (Nazi Almanyası)

Pigmeler: Dünya'nın en kısa boylu

Nilotikler:Dünya'nın en uzun boylu insanlarıdır.

👴" R.C.Lewontin "   →  Evrimsel Biyoloji kavramını ortaya atmıştır.

Polimorfizm:Fenotipik etki yapabilen bir gen değişkenidir.

Raşitizm: En çok bacak ve kol kemiklerinin eğilmesiyle kendini gösterir,leğen kemiğinin de eğilmesi ile kadınlarda doğum kanalının daralmasına neden olduğundan  doğum güçleşmekte ve anne ve bebe ölümlerine sebebiyet vermektedir.(D vitamini eksikliğinde görülür)

Genotip: Bir organizmanın sahip olduğu genetik özelliklerin tümüdür.           *anestek

SORU:Primat takımının ayrıldığı iki alt takım aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?(2018 çıkmış vize sorusu)                    

a)  antropoidler-prosimiyenler

b)Platiriniler-katariniler

c) lemurlar-maymunlar

d) maymunlar-insanlar

e) yeni dünya maymunları-eski dünya maymunları

 başarılar😘