SİYASET BİLİMİ 3. ÜNİTE

 BİR ÖRGÜTLÜ İKTİDAR OLARAK DEVLET VE SİYASAL SİSTEMLER 

  

📌Devlet kavramı ilk defa 16.yy da ortaya çıkmıştır.

👴 M.Weber 'in tanımı en kabul gören tanım olmakla beraber ona göre devlet ;belirli bir toprak parçası üzerinde meşru şiddet kullanma tekelini elinde başarıyla bulunduran insan topluluğudur ,der.

• "Machiavelli "15.yy'da ilk defa "stato" sözcüğünü kullanır
• "Jean Bodin" ise "egemenlik" kavramı ile daha da somutlaştırmıştır.

📌Modern devlet bugünkü şeklini 19.yy da almıştır.

👴"Hegel"'in  insan doğasını sınıflandırış şekli;

• bireyci
• bencil
• çıkarcı
• doyumsuz
• saldırgan

👴"Hobbes " ise "insan insanın kurdudur" sözü ile hegel'den daha karamsar bir tablo çizer,Ona göre devlet toplumun tüm alanlarına nufüs etmelidir der,(Totalitarizm destekler)

👴John Loche ise ; Devlet çatışmayı engellemeli,toplumu kendi haline bırakmalıdır.(sınırlı-zayıf devlet) ve Hegel ve Hobbes kadar insanlar hakkında kötümser değildir,

📌14.Louis "Güneş Kral "lakabı ile (Devlet benim) demiştir (Fransa Kralı)

📌Kral ile Burjuvazi arasında ki otorite kavgaları sonucu;                    *anestek

• İngiliz Devrimi (1640-1688)
• Amerikan Devrimi (1776)
• Fransız Devrimi (1789)

Patrimonyalizm:Babanın aile içerisndeki otoritesinin siyasal düzlemde ki karşılı olan yönetim biçimi...

• Feodal dönem
• Osmanlı dönemi

Devlet Türleri:

1. Tekçi Devlet    (üniter)
2. Birleşik Devlet (federal)

• ABD
• Almanya
• Belçika
• Pakistan
• Rusya

👴Talcott Parsons :Sistem analizi kavramı...

Siyasal Sistemler:

1. Demokratik (coğulcu)
2. Totaliter      (tekilci)
3. Otoriter       (tekilci)

Yönetim Biçimleri:

1. Patriarşi:İktidarın,babanın ya da klan,kabile şefinin elinde olması
2. Monarşi: Tek bir kişinin,yasaya ve geleneğe bağlı kalarak toplumu yönetmesi
3. Aristokrasi:Aile şeflerinin birlikte yönetimi (Filozoflar)
4. Oligarşi:Toplumdaki zengin azınlığın yasaya dayalı  olmayan yönetim şeklidir.
5. Tiranlık:Tek kişinin zora dayalı yönetimidir.

👉"Kral aristokratlar" tarafından yönetilmesini savunan Platon 'a göre;Herkes kendi yeteneğine uygun işleri yapmalıdır.Toplumsal ve siyasal düzen ancak bu şekilde mümkün olur.Aynı görüşü savunan Aristo'da vardır.Bu düşünceye ilk itirazlar "Stoacılar"tarafından olmuştur.Onlara göre insanlar doğuştan eşittir.Bunu savunan temsilciler ise; John Loche  & Thomas Jefferson 'dur.

📌İngiltere Kralının otoritesine yapılan ilk sınırlama "Magna Carta'dır.(1215) İngiltere'de anayasal monarşinin tarihi olmuştur.!

Negatif özgürlük:Bireyin engellenmemesi,başkalarına zarar vermemek koşulu ile hareketlerinde serbest bırakılmasıdır. (Liberal demokrasilerde görülür) 

"Bırakınız yapsınlar,bırakınız geçsinler " sözü buna örnektir. ( Adam Smith )               *anestek

Pozitif özgürlük :Negatif özgürlük durumunda bireyin teorik olarak sahip olduğu özgürlükleri fiilen kullanmasına temel oluşturacak mali imkanlara devlet tarafından sahip kılınmasıdır. (Sosyal Demokrasilerde görülür )

Yabancılaşma : Marks'ın inşa ettiği bir kavramdır.Kapitalist üretim biçiminde işçilerin aslen kendi emeklerinin ürünü olan hasılanın büyük kısmına sermayeder sınıfın el koyması sonucu kendi ürünlerinden ve üretim sürecinden psikolojik olarak kopmaları ve uzaklaşmalarını ifade eder.

Tekilci Sistemler:

1. Otoriter sistem
2. totaliter sistem (komünist sistem)

• Muhalefet yoktur
• Devlet ile toplum arasında sınır belirsizdir
• Bireylerin hak ve özgürlükleri tehlike altındadır
• Yönetimden hesap sorma yolları kapalıdır.

Marksist Rejimler:

• SSCB en tipik örneğidir
• Karl Marks'ın görüşleri hakimdir.
• Kapitalist rejim 

1. Mülk sahipleri
2. Mülksüzler

• Liberalizmdeki özgürlük kavramını "soyut" bulurlar.Ancak marksist düşüncede özgürlük tarihsel gelişim içinde,sosyo-ekonomik koşullar bağlamında ele alınır.

👴Lenin & Stalin bu fikirde önderlerdir.( Devlet halk içindir ) tezini savunurlar...

• Komünist parti tek kurtuluştur
• Yürütme-yasamaya üstündür.(Sovyet sistemi)

Faşist Rejimler:

• Liberalizm-sosyalizm'e tepki olarak doğdu.
• Kapitalist ekonomiyi savunur.(Kapitalistleşmede geç kalmış ülkelerde görüldü)
• Liberalizm'in bireyciliğini reddeder
• Uluslar arası yarışma vardır,sınıflar arası değildir
• Milliyetçi,ırkçı bir boyutu vardır
• Toplum organizmadır der
• İnsanların eşit olduğunu reddeder
• Diktatörlük yaratmıştır.Demokrasiyi reddeder                                    *anestek
• İnsanların çoğu kötüdür,yetersizdir
• Akıldan çok duygulara hitap eder,manevi değerleri maddi değerlerin önüne geçirir
• Tek ulus,tek devlet,tek fikir sloganı vardır

Liberal Demokrasi :

• Liberalizm temel çıkış noktası ; birey ve onun özgürlüğüdür.
• Bireyin özgürlüğüne yönelik en büyük tehdir" devlet" tir.
• Devlet bu yüzden sınırlandırılmalıdır
• Serbest piyasa rekabetini savunurlar
• Devlet serbest piyasaya müdahale etmemelidir
• "Bırakınız yapsınlar,bırakınız geçsinler" sloganı vardır.(negatif özgürlük)

Sosyal Demokrasi: 

• Kapitalizmin gelişmesine bağlı olarak işçi sınıfının sorunlarına yönelik ortaya çıkmıştır.
• Üretim sürecinde kapitalizm geçerli olacak ancak paylaşım aşamasında  eşitlik-özgürlük esas alınacak.(Marksis'ten farkı)
• Pozitif özgürlük kavramı hakimdir
• Grev hakkı,sendikal örgütlenme gibi haklar kazanıldı.