KLASİK SOSYOLOJİ TARİHİ 4. ÜNİTE

-

KLASİK SOSYOLOJİDE YEMEL YAKLAŞIMLAR-II:EMİLE DURKHEİM

🌱 Sosyoloji'yi bağımsız bir disiplin olarak kurma ve ona bilimsel statü kazandırma konusunda çalışmıştır.
🌴 Pozitivist'tir
🌴 Marx'ın tersine işbirliğini savunur.
🌴 Sosyolojinin çalışma alanı ona göre ;Toplumsal Olgular'dır.

1. Maddi toplumsal olgular

• Toplum
• Toplumun yapısal bileşenleri (kilise,devlet)
• Toplumun morfolojik bileşenleri (nüfus dağılımı vs.)

     2.Maddi olmayan toplumsal olgular

• Ahlak
• Kolektif bilinç
• Kolektif temsiller ve eğilimler

👉Maddi olgular,maddi olmayan toplumsal olguları etkiler.!

Toplumsal bir olgu nedir?

Toplumsal olguyu diğer olgulardan ayıran iki ayırıcı nitelik vardır:

1. Bireylerin bilinçleri dışında gelişir
2. Kendilerini bireye zorla kabul ettirirler.

• Dışsallık
• Kısıtlayıcı   özellikleri vardır.

👉Toplumsal olgular içselleştiği ölçüde bireylerin davranışlarını belirlemektedir.

Toplumsal olguların gözlemine ilişkin kurallar:

1. Her türlü peşin hükümden sistematik olarak kopmak gerekir
2. Ele alınan toplumsal olguyu muhakkak tanımlamak gerek
3. Olguları kendi tekil ve değişken görünümlerinden  soyutlayarak incelemek gerekir.

Normal ile patolojik olanın ayrımına ilişkin kurallar:

1. Bir olgunun normal sayılmasının temel nedeni onun sıklığıdır.
2. Belirli bir oranın dışında seyreden suç ise patolojiktir.

Toplum tiplerinin belirlenmesine ilişkin kurallar:

1. Tek parçalı 

• horde(ilkel toplum)-klan (en basit toplum)-site 

Daha önce hiçbir parçalanmanın izini taşımayan sadece var olan haliyle tek bir parça olan toplumdur.

     2. Çok parçalı toplumlar (Avustralya kabileleri)

Toplumsal olguların açıklanmasına ilişkin kurallar:

1. Bir toplumsal olgunun nedeni ancak başka bir toplumsal olguda aranmalıdır.

• Nedensellik
• İşlevsellik  yöntemleri kullanılır.

👉Durkheim işlevselci(fonksiyonalist) olarak adlandırılan bir toplum modeli benimsemiştir.

👉Toplumsal olguların incelenmesinde "deneyleme yöntemi" kullanılmaz ,onun yerine " birlikte değişim yöntemi " kullanılır.

• Durkheim'e göre insanlar temel ihtiyaçlarını karşılasalar bile tatmin olmazlar.insanlar bencil dürtülere ve tutkulara sahiptirler.

Toplumsal İşbölümü:

Farklı ama bir bütün içindeki faaliyetleri yerine getiren kişi ya da grupları koordine etmeyi sağlayan,istikrarlı bir düzenlemeyi anlatır. Maddi nitelikte bir toplumsal olgudur.

1. Mekanik dayanışmacı toplum

• işbölümü oldukça sınırlı
• sanayi öncesi toplumlarda görülür
• kolektif bilinç oldukça gelişmiştir
• ahlak sistemine kuvvetli bağlandıkları için hukukları cezalandırıcı hukuktur.

     2.Organik dayanışmacı toplum

• işbölümü yogundur
• modern toplumlarda görülür
• konsensus gelişmiştir
• kolektif bilinç zayıftır
• onarıcı-iade edici hukuk vardır

Kolektif bilinç: Bir toplumda yaşayan bireylerin ortak inanç ve duygularıdır.

Dİnamik yoğunluk:Bir toplumdaki insan sayısını ve insanlar arası etkileşim miktarını ifade eder.

Anomi:Toplumsal geçiş dönemlerinde normların olmadığı ya da görece normsuzluk durumudur.

İntihar olgusu:Durkheim'a göre sosyolojik bir olgudur.Toplumsal dayanışmanın çok yüksek veya düşük olduğu yerlerde bağımlılık ve özerklik ilişkisindeki dengesizliğin bir sonucu olarak ortaya çıkar.

• Katolikler ve yahudilere oranla :protestanlar'da
• Evlilere oranla:bekar erkeklerde
• Köydekilere oranla:şehirde yaşayanlarda   daha sık görülür.

👉Durkheim'a göre intihar :Maddi olmayan bir olgudur.Yani;

• Kolektif bilinç
• kolektif temsiller
• kolektif eğilimler   gibi sebeplere dayanır.

İntihar tipleri

1. bencil                                                             
2. anomik                                               
3. özgeci
4. kaderci                               

Bencil ve anomik intihar tipleri: Toplumsal bağların zayıf olması ile alakalıdır.Modern endüstriyel toplumlarda görülür.

Özgeci ve kaderci intihar tipleri: Geleneksel toplumlarda görülür.Özgeci aşırısı bütünleşme olduğunda ,kaderci ise daha çok köleler arasında yaygındır.

Din olgusu:Durkheim'e göre din yüce bir tanrıya inanmak değil,kutsal sayılana inanmaktır.Ona göre dinin kaynağı ,kolektif bilinç'tir.Yani toplumdur.

Totemizm:Çevredeki özel şeylere,hayvanlara,bitkilere,özel yerlere ve nesnelere tapınmayı ifade eder.En ilkel ve en basit din biçimidir.

KLASİK SOSYOLOJİ TARİHİ 3.ÜNİTE

KLASİK SOSYOLOJİDE TEMEL YAKLAŞIMLAR-KARL MARX

• Tarihsel materyalist yaklaşımı savunur
• Diyalektik düşünceyi savunur.

👉Diyalektik düşünceyi ilk kullanan kişi "Heraklit"tir.

  Ona göre ;Evrendeki her şey,her nesne sürekli bir hareket,oluşum ve değişim içerisindedir.Evrenin temel yasası çatışma-çelişmedir.

Diyalektik kavramın dört yasası

1. bütünlük
2. çelişme
3. hareket
4. nitel değişme

Diyalektik düşünceyi ,tarihsel bir süreç olarak 

• ilk tez (komünal )
• anti-tez (özel mülkiyetin ortaya çıkması )
• sentez (sınıfsız toplum)   gibi bölümlere ayıran kişi "Hegel'dir.

K.Marx'ın Toplum Analizi;

• Materyalist tarih anlayışı hakimdir
• İnsan kendi varlığının devamı için,emeğiyle çalışıp üretmek zorundadır
• Toplumu anlamak için üst yapı-alt yapılarına bakmak lazımdır,der.
• Çatışma olmadan ilerleme olmaz diyor
• Toplumsal yapının niteliği ; değişim'dir der. (sınıflar arası mücadele)
• Toplumsal gerçeklik ve bilinç kavramlarının üzerinde durur
• İnsanlık tarihini;

1. ilkel komünal
2. asyatik
3. antik
4. feodal toplum
5. kapitalist toplum
6. sosyal toplum diye sınıflandırır.

1.İlkel komünal: İnsanlığın ilk dönemidir.Özel mülkiyet ve sınıflara rastlanmaz,doğaya bağımlılık vardır,

2.Asyatik: Batı dışı uygarlıkların yaşadığı toplum modelidir,işçiler devlete bağımlıdır.

3.Antik:Özel mülkiyetten sonra ortaya çıkan ilk topluluklardır. Efendiler-köleler olmak üzere iki sınıftan oluşur.

4.Feodal :Efendilerin yerini toprak sahipleri,kölelerin yerini köylülerin aldığı toplumdur.

5.Kapitalist:Üretim araçlarına sahip burjuva ve emek gücünü ücret karşılığı satmak zorunda kalan işçi sınıfından oluşur.

6.Sosyalizm: İki temel sınıf arasındaki çatışmanın sonucunda sınıfsız bir toplumun olacağı ...

Yabancılaşma Kuramı:

İnsanların kendi yarattıkları güçlerin,kendi karşılarına yabancı güçler olarak çıktığı,onların egemenliğinin altına girdikleri bir durumdur.

1. İnsanın üretici etkinliklerine yabancılaşması
2. Ürettiği ürüne yabancılaşması
3. Birlikte çalıştığı işçilere yabancılaşma
4. İnsani potansiyeline yabancılaşma

Emek: İnsanın kendi kendini gerçekleştiren özü'dür.

Din Teorisi:

• Din insanın kendi hayal ürünüdür, der.
• Ona göre din,egemen sınıfın imtiyazlı sınıfsal çıkarlarını ve hakimiyetini meşrulaştırma aracıdır,der.

👉Marx'ın ideal toplum tipinde;

ne sömürü ne yabancılaşma ne de dine yer yoktur.

👉Ekonomide ; 

• ücret
• kar
• rant   gibi kavramları keşfeden kişi "Adam Smith" dir.

Meta: İnsan emeği tarafından üretilen,kullanım değerine ve değiş-tokuş edilebilme özelliğine sahip üründür. İki tür değişimi söz konusudur;

1. Birinci tür: Maldan-mala değişim,eşitlik ilkesi hakim
2. İkinci tür:Malın değişiminde para kullanılır.

İşgücünün metalaşması:Emeğin de bir meta gibi alınıp satılır hale gelmesidir.

Kapitalist üretim süreci:

• Kullanım değeri
• Artı-değer üretme süreçlerinden oluşur.

Marx  iş süresini;

1. Zorunlu iş süresi
2. Artı-iş süresi   olarak tanımlar.

Artı-değer:İşçi tarafından artı-iş sürecinde (fazla çalışma) üretilen ve kapitalist tarafından el konulan değer miktarıdır.

Zorunlu çalışma:İşcinin ücret olarak aldığı değeri üretmek için gerekli çalışma süresidir.

Fazla çalışma:Zorunlu çalışma süresinin dışında kalan kısımdır.Fazla çalışmada (artı-iş süresi)üretilen değere "artı-değer"denir.

👉 Kapitalist tarafından artı-değer'in artırılması için iki yol izlenir;

1. Çalışma süresini uzatmak
2. Çalışma süresi değiştirilmeden emek verimliliğinin artırılması

Kapitalizm Çelişkileri;

1. Sisteme dair çelişkiler
2. Toplumsal çelişkiler

SInıf Kuramı:

1. Üretim araçlarına sahip olanlar kapitalist sınıf (burjuvazi)
2. Mülksüzleşen ve ücret karışılığı çalışmak zorunda kalan işçi sınıfı(proletarya)

Marx'ın orta sınıf kategorisine dahil olanlar;

• Küçük üreticiler
• Küçük burjuvazi
• Metaların dolaşımıyla uğraşanlar

1. satın alma
2. pazarlama
3. satış

• Aracılar

1. toptancılar
2. dükkan sahipleri
3. spekülatörler

• Sermaye adına yönetenler(yöneticiler ) ve onların yardımcıları ve denetleyicileri
• Hukukçular
• Ruhban sınıfı
• Gazeteciler
• Ordu
• Polis gibi devlet görevlileri

Kendinde sınıf :İşçi sınıfının üretim sürecindeki nesnel sınıf konumunu ifade eder

Kendi için sınıf:İşçi sınıfının sınıf bilincinin oluşması ve kendi çıkarlarının peşinde koşmasıdır.

KLASİK SOSYOLOJİ TARİHİ 2. ÜNİTE

SOSYOLOJİDE İLK DÖNEM GELİŞMELER

SAİNT SİMON

• Endüstri (sanayi)toplumu kavramını ilk kez kullanan kişidir
• Pozitivizm terimini kullanan kişidir
• Tarihsel materyalizm teorisinin öncüsüdür.
• Toplum organik bir bütündür,insanların toplum halinde yaşamalarını zorunluluk olarak görür
• Endüstri toplumlarında yönetimin,devlet kurumlarında değil,sivil toplum kurumlarında olması gerektiğini savunur
• Özel mülkiyetin çoğunluğun faydasına olacak şekilde yeniden bölüştürülmesini ve yoksulların gözetilmesini savunur
• "Yeni Din'" (Newton Dini)den bahseder (bilim insanlarının dini lider olması fikri)
• Çalışanları ( bal arısı) çalışmayanları (eşşek arıları-aylaklar)olarak sınıflandırır
• Sosyal fizik'ten bahseder.Yani;ona göre toplumların yeniden düzenlenmesinde en önemli rehber olduğunu düşünür.Bu bilimin amacı,üretenlerden oluşan ve en kalabalık olduğu halde aynı zamanda en yoksul olan sınıfın emeğinin karşılığını tam olarak almasını ve kendi kendini yönetmesini sağlamaktır,der.
• Daha iyi bir dünyanın ancak "emek" sayesinde kurulabileceğine inanır.
• Comte'un teorisi gibi  muhafazakar ancak Marx'ın teorisi gibi de radikaldir.

AGUSTE COMTE

• "Sosyoloji" terimini ilk kullanan kişidir
• Aydınlanma düşüncesine karşı olumsuz tavır sergiler (ortaçağ uygarlığının karanlık çağ olduğu fikrine karşıdır)
• Olgular ve teorilerin karşılıklı olarak birbirlerine bağlı olduğunu savunan ilk sosyologdur.
• Gerçek bilginin tek başına gözlemlenen olgulara değil,bütün toplumsal olguları benzerlik ve ardışık aracılı ile birbirine bağlayan yasalara dayandığını savunur
• Comte göre sosyolojinin görevi;toplumsal sorunları bilimsel yollarla önceden tahmin etmek,böylece bu sorunlardan kaçınılmasını mümkün kılmak ve bu yolla toplumun yeniden örgütlenmesini sağlamak ve düzeni sağlamlaştırmaya çalışmaktır.
• Üç hal yasası kavramı vardır

1. Teolojik                                                                                     *anestek
2. Metafizik
3. Pozitif

Pozitivizm: İnsan bilgisine ulaşmanın tek geçerli yolunun ampirik bilim olduğu ve gözlenebilir olgular ve bu olgular arasındaki ilişkiler dışında hiç bir şeyİn bilgisine sahip olmayacağımız şeklindeki felsefi görüştür.

Teolojik aşama:

1. Fetişizm
2. Çoktanrıcılık
3. Tektanrıcılık

Fetişizm:Doğanın insan duyguları ekseninde tanımlanmasıdır

Pozitif aşama:

Bu şamada artık doğru olan değil,gerçek olan aranır,Bilme ve ampirik deneyimlere dayanır.

• Comte bilimleri sınıflandırırken ikiye ayırır;

1. Birinci tür (biyoloji),İkinci tür( botanik)

• Bilimleri genelden özele,basitten(matematik) karmaşığa (sosyoloji)doğru sıralar.
• En altta bulunan bilimler en basit bilimlerdir ve pozitif aşamaya daha önce ulaşırlar.
• Bilimleri hiyerarşik olarak sıralar ve bilimler karmaşıklaştıkça ve bilgilerini kullandığı kendinden önceki bilim sayısı artıkça hiyerarşik olarak yükselir ve pozitif aşamaya daha geç ulaşır (sosyoloji)
• Toplum kendini oluşturan parçalara indirgenemez,toplumu bütün olarak incelemek gerekir der
• Toplumsal statik (karşılaştırmalı yöntem)  ve toplumsal dinamik (tarihsel yöntem) kavramları vardır
• Her toplumsal düzende gücün,toplumsal ve ekonomik otoriteye sahip olan zenginlerin elinde olması zorunlu ve kaçınılmazdır,der
• Üretim araçları kamulaştırılmamalı,özel mülkiyet korunmalı
• İşbölümünü önemser
• Toplumsal olgular değişmez
• Simon gibi toplumun "din" e ihtiyacı oldugunu söyler onun öngördüğü din ise "insanlık dini"dir.

1. ilke olarak aşk
2. temel olarak düzen
3. amaç olarak ilerleme  gibi temel düşünceleri vardır (insanlık dini)

• Comte'ın yöntemsel stratejileri

1. gözlem
2. deney
3. karşılaştırma

👉Comte'un bilimler hiyerarşisinde bulunmayan tek bilim "psikoloji"dir.(içe dönük ve düşünceyi aşırı vurguladığından)

👉Sosyolojik konuları istatiksel olarak inceleyen ve"ortalama insan" kavramını literatüre kazandıran kişi"Adolphe querelet" dir.

                                                                                                 *anestek

J.S.MILL:(JOHN STUART MİLL):

• Liberalizm-faydacılık üzerine çalışmaları vardır
• Eylemlerin ya da toplumsal düzenlemelerin,mutluluk ürettikleri sürece doğru ya da iyi kabul edildiğini savunur
• Ona göre sosyoloji zamanından önce doğmuştur
• Bireylerin karşılıklı olarak birbirlerini etkilediklerini,birbirlerine bağlı olduklarını,biribirlerine tepki verdiklerini,bu nedenle toplumda herhangi bir noktada yaşanacak bir değişimin toplumun geri kalanınıda etkileyeceğini vurgular (konsenyüs)
• Comte'dan farklı olarak psikolojinin önemli olduğunu düşünür
• Toplumsal olanın psikolojik olana indirgenmesini önerir

Etoloji:Başlangıçta hayvan ve insan davranışlarını karşılaştırma yöntemine dayalı bir karşılaştırmalı davranış bilimi iken,zaman içerisinde daha çok zoolojinin hayvan davranışlarını inceleyen bir alt dala dönüşmüştür.

• Tümdengelim yöntemini savunur
• "Mantığın sistemi" (tutarlılık mantığı) kitabı vardır.
• Deneyimlerimiz dışında hiçbir yolla bilgiye ulaşamayacağımızı düşünür

👉Survey yöntemini ortaya çıkaran ,Dindar ve muhafazakar,toplumsal yapının dini kriterlere uygun olarak inşa edilmesi gerektiğini savunan kişi "Le Play "dir.

HERBERT SPENCER:

• Comte ile ortak olan düşünceleri;

1. Bütün bilimlerin ortak felsefi köke sahip olmaları
2. Toplumsal  dünyayı yöneten yasaların varlığı
3. Toplumsal olguların tahmin edilebileceği ve yönetilebileceğine olan inanç

• Comte ile aralarında ki fark ise;

1. Comte muhafazakar ,kendisi liberal ddeder

• Sentetik felsefeyi savunur
• Organizmacı'dır
• Pozitivisttir
• Toplumlar,yapısı son derece basit olan ve birbirlerine bağımlı olmayan küçük parçalar halinden,farklılaşmış ve birbirlerine bağımlı hale gelmiş parçalardan oluşan karmaşık ve büyük bir yapıya dönüşmüştür,der
• Darwin'in "doğal seleksiyon" yaklaşımını savunur
• Devlet müdahalesini sisteme yönelik tehdit olarak görür                                          *anestek
• Edilmiş karakteristlik özelliklerin miras kaldığı teorisini kabul eder. (Lamarc'ın teorisi)
• Sosyal Darwinizm kurucudur.

KLASİK SOSYOLOJİ TARİHİ 1. ÜNİTE

BİLİM OLARAK SOSYOLOJİNİN DOĞUŞU

👴İBN HALDUN:Bilim olarak sosyolojinin doğuşunun temelinin bu dönemde atıldığı bilinmektedir.İbn Haldun'a göre;tarih bilgilerinde kişilerin öznel davrandıkları ve gerçek tarihe ulaşmak için toplumsal olguların,çeşitli uygarlıkların zaman içerisindeki değişimlerinin ve bu değişimlerin tarafsız şekilde gözlemlenmesi ve incelenmesi gerektiğini söyler.Toplumları;

1. Göçebe
2. Yerleşik      diye ikiye ayırır.

Sosyolojinin Doğuşunda Etkili Olan Gelişmeler:

1. Bilimsel Devrim
2. Aydınlanma Düşüncesi
3. Siyasal Devrimler( fransız devrimi)
4. Endüstri Devrimi

Bilimsel Devrimler:

• Rönesans        (ispanya)
• Din savaşları  (ingiltere)
• Restorasyon dönemi

👴İSAAC NEWTON: "Doğa Felsefesinin Matematik İlkeleri " isimli kitabı bilime bakışı değiştirmiştir.

💬Newton'cu bilim paradigmasının,yani tüm evrenin büyük bir makine ya da saat gibi mekanil bir şekilde işlediğinin ve doğal olguların bu işleyişe bağlı olarak gerçekleştiğinin,dolayısıyla tüm doğal olguların doğa kanunlarıyla açıklanabileceğini ileri sürer.

Aydınlanma Düşüncesi:                                                                          *anestek

İnsan,toplum ve doğa hakkında gelenekseş dünya görüşüne karşı çıkan yeni düşünme biçimlerinin oluştuğu dönemdir.İlk olarak

• İngiltere
• Fransa
• İskoçya  'da 

ortaya çıkmış  daha sonra ise;

• Almanya
• İtalya
• Avusturya-Macaristan imp,
• Rusya
• Belçika
• Hollanda-Amerika    

💬Bu düşünceye göre;Bilginin kaynağı dinsel metinler değil,bilim olduğu görüşü hakimdir,herkesin kendi aklını kullanma kapasitesi olduğu ve herkesin eşit kabul edilip,ruhban sınıfının ayrıcalıklarına son verilmiştir.

• Akıl (Rasyonalist)
• Ampirizm
• Bilim
• Evrensellik
• Bireycilik
• Özgürlük
• İnsan doğasının birliği
• Hoşgörü
• Laiklik      gibi temellere dayanır.

Ampirizm: Bilginin ampirik,yani beş duyu organı aracılığıyla "deneyimlenebilen",deneyimsel gerçeklere ya da bulgulara dayandığı düşüncesidir.

💬İnsanın doğduğunda zihni boş bir levha,boş bir yazı tahtası gibidir.Yani onlara göre insan doğduğunda hiçbir bilgiye sahip değildir.

👉Aydınlanma düşüncesinin erken dönem düşünürlerinden

               👴Spinoza:Zıt dini fikirlere sahip olanlara hoşgörü gösterilmeli der,

               👴Decartes:"Düşünüyorum,öyleyse varım" demiştir.

📌Aydınlanma düşüncesini en yansıtan gelişme "Ansiklopediler" olmuştur.                        *anestek

Aydınlanma Düşünürleri:

İSKOÇ OLANLAR

1. F.Bacon
2. T.Hobbes
3. J.Loche
4. D.Hume     (2.nesil)

FRANSIZ OLANLAR:

1. P.Boyle
2. Voltaire            ＞ 1.nesil düşünürler..
3. Montesguieu
4. J.J.Rousseau   ＞ 2. nesil 
5. Diderot     

ALMAN OLAN;

1. I.Kant    

3. Nesil düşünürler:

• I.Kant
• Adam Smith
• Anne Robert Turgot
• Marguis de Concordet
• Adam Ferguson

👴 VOLTAİRE: "Felsefe Mektupları" isimli kitabı vardır.

👴 VICO: "Yeni Bilimin İlkeleri" isimli kitabı vardır,Tarihin üç aşamaya bağlı olduğunu söyler,

1. Tanrılar çağı
2. Kahramanları çağı
3. İnsanlar çağı

👉Tarih felsefesinin kurucularından ve toplum biliminin öncülerinden kabul edilir.

👴 MONTESQUİEU:

• "Kanunların Ruhu" isimli kitabı vardır
• İklim,çoğrafya,nüfus ve din-eğitim ve yönetim biçimleri gibi ekolojik ve toplumsal faktörlerin sosyal yaşam üzerine etkilerini incelemiştir                                          *anestek
• Gözleme özel önem vermiştir
• Karşılaştırmalı yöntemi geliştirmiştir
• Cumhuriyetciliği savunmuştur.

👴 ROUSSEAU:

• "Toplumsal Sözleşme" adlı eseri vardır (bu sözleşmeye uyulduğu sürece özgür olunur)
• Devletten bağımsız bir toplum anlayışı yoktur

👴 KANT:

• "Saf Aklın Eleştirisi" adlı eseri vardır
• "Bilmeye cüret et " ona iat bir slogandır.

Aydınlanma Düşüncesinin Sosyolojinin Doğuşu Üzerine Etkisi:

1. Bilimsel yöntemin kullanılması
2. Kültürel görelelik

👉Aydınlanma düşünürlerinin diğerlerinden ayrılan dört temel yönü vardır;

1. Ruhban sınıfına muhalif olmaları
2. Ampirik bilginin önemine duydukları inanç
3. Teknolojik ilerlemeye duydukları ilgi
4. Yasal ve yapısal reform istekleri

👴 D.HUME:

• Ahlak bilimlerinden bahseder (psikoloji/politik ekonomi/sosyoloji)
• Newton fiziğini model alır.

Natüralizm: Toplumsal olguların ruhsal ya da metafizik dünyada ki değil,doğal dünyadaki neden-sonuç ilişkileriyle tamamen açıklanabileceği düşüncesidir.

👉 Aydınlanma düşünürleri,sosyal bilimlerde;

• Natüralizm
• Önyargıların kontrolünün   gelişmesinde katkıda bulunmuşlardır.

Kültürel Görelelik: Diğer kültürleri yargılmayı sağlayacak mükemmellik standartlarına sahip herhangi bir kültürün var olmadığı düşüncesidir.

Fransız Devrimi ;

• Orta sınıfın yükselmesini sağlamıştır
• boşanma hakkı elde edilmiştir.

COMTE!A göre:Fransız Devrimi toplumsal bağların çözülmesine,ahlakın ve toplumsal düzenin zayıflamasına neden olmuştur. 

👍Toplumsal bağlar önemlidir,din,aile,topluluk gibi kurumların toplumsal dayanışma ve kontrol açısından işlevsel olduğuna,insanlarn içerisinde yaşadıkları gruplara bağlı olduklarını ve bu gruplar tarafından şekillendirildiklerini vurgular.

Endüstri Devrimi:

                                                                                             *anestek

İngiltere'de başladı...

• Ekonomiye insan ve hayvan gücü yerine buhar,petrol ve elektrik gibi cansız enerji kaynaklarıyla çalışan makineler yön verir
• Zanaatkarların küçük  ölçekli elde ettikleri ürünlerin yerini fabrika makineleri yani büyük ölçekli ürünler aldı.
• Nüfus tarımla değil,kentlerde ensdüstriyel kuruluşlarda çalışır
• İşbölümü uzmanlaşmıştır
• Kadınlar fabrikalarda çalışmaya başladı
• Emek üzerinde kapitalist işverenler fazla kontrole ayrışmış ve çatışmalar işçi hareketlerine yol açtı
• İş ve ev,çalışma zamanı ve boş zaman iç içe değildir
• Nüfusun çoğu kentlerdedir
• Nüfusun çoğu okuryazardır
• Liaklik ilkesiyle,bürokrasiyle ve genellikle ulus devlet tarafından yönetilir.

SİYASET BİLİMİ 4. ÜNİTE

SİYASET OLGUSU VE SİYASAL HAYAT  

Siyasal iktidar:Ülkenin geneline yayılmış ve meşru cebir kullanma tekeline sahip güç ve kuvvetdir.

Siyasal davranış:İçinde yaşanan siyasal toplumdaki siyasal kurumlar,otorite merkezleri,iktidar ilişkileri ve süreçlerden gelen her türlü etkilere karşı bireyin verdiği tepki ve eylemlere denir.

Bireyi Siyasete Yönelten Temel Faktörler:

1. Varlığını koruma ve güvenlik içinde yaşama ihtiyacı
2. Daha iyi yaşama arzusu
3. Zıt duygulara sahip olma
4. İktidar arzusu
5. Hürriyet içinde yaşama arzusu

Siyasal toplumsallaşma:Toplumsallaşmanın bir boyutunu ifade eden,siyasal toplumsallaşma,toplumdaki siyasal değerlerin,inançların,kuralların,eğilimlerin ve davranış kalıplarının toplum üyelerine aktarılması ve benimsetilmesi sürecidir.

Siyasal Toplumsallaşma Faktörleri:

1. Birincil gruplar  (aile-arkadaş)
2. İkincil gruplar  (okul,meslek grupları,dernekler,medya)

Siyasal katılma:Bir toplumda bireylerin siyasal iktidarların kendi menfaatleri doğrultusunda karar almaları ve kural koymaları için iktidarı etkilemek amacıyla giriştikleri her türlü davranış ve eylemlerdir.

👉 Siyasal katılmanın 4 ayrı düzeyinden bahseden kişi " R.Dahl'a göre;

1. ilgi
2. önemseme
3. bilgi                                                                                                               *anestek
4. eylem

👉Siyasal katılmadaki 4 ayrı tabakadan bahseden kişi "R.Dahl'a göre;

1. Siyasi olmayan tabaka
2. Siyasi tabaka
3. İktidar peşinde koşanlar
4. İktidar sahipleri

Siyasal Katılma Biçimleri (Modelleri)

• Egemenliğin yoğunluk ve zorluk derecesine göre katılma
• Olağan ve olağandışı katılma

👴 " L.Milbrath " Eylemin yoğunluk ve zorluk derecesine göre siyasal katılmayı;

1. İzleyici faaliyetleri
2. Geçiş faaliyetleri
3. Gladyatör faaliyetler   diye üç'e ayırmıştır.

İzleyici faaliyetler:

• Bir parti veya aday rozeti taşımak
• Bir kimseyi belirli bir yönde  oy kullanmak için ikna etmek
• Bir konuda konuşma yapmak
• Oy vermek
• Siyasal uyarılara açık olmak

Geçiş faaliyetler:

• Bir siyasal toplantı veya gösteriye katılmak
• Siyasal bir liderle ilişki kurmak
• Bir partiye yahut adaya para yardımı yapmak
• Bürokratlarla temas halinde olmak

Gladyatör faaliyetler:

• Daha yoğun ve zor nitelikteki seçim kampanyasında çalışmak
• Siyasal partiye ait bir makamı işgal etmek
• Bir siyasal makam için aday olmak
• Faal siyasal parti üyeliği yapmak
• Siyasal fon temini için çalışmak
• Bir isyasal strateji toplantısına  katılmak

Olağan siyasal katılma ;

• Oy kullanmak
• Siyasal miting
• Toplantılara katılmak
• Başkalarını siyasal bakımdan etkilemek için faaliyetlerde bulunmak

Olağandışı siyasal katılma;                                                                                           *anestek

• Toplu dilekçe vermek
• Gösteri yapmak
• Boykot
• İşgal ve grev yapmak
• Trafiği engellemek
• Yollarda barikat kurmak
• Vergi vermeyi reddetmek

TÜSİAD'ın Seçim Sistemi ve siyasi partiler araştırmasının verilerine göre siyasete katılım kanalları sıralaması;

1. Oy vermek
2. medyada siyaset izlemek
3. siyaset tartışmak
4. toplantılara katılmak
5. başvuru,dilekçe hakkı kullanmak
6. seçimde parti içinde çalışmak
7. toplu etkinliklere katılmak
8. STK çalışmalarına katılmak
9. aktif politika yapmak

Siyasal Katılmayı Etkileyen Faktörler;

1. Sosyo-ekonomik faktörler            (gelir,eğitim,meslek)
2. Psikolojik ve bireysel faktörler    (yaş,cinsiyet)
3. Siyasal ve hukuksal faktörler

Siyasal Kaynaklar:

• gelir
• servet
• tevrübe
• bilgi
• işgal edilen toplumsal posizyon
• hitabet gücü
• fiziki güzellik
• cinsiyet
• yaş
• mensubu bulunulan aile
• belirli bir dinin veya mezhebin üyesi olmak

Yabancılaşma:Psikoloji,sosyoloji ve felsefe alanında kullanılan kişinin kendsine,içinde yaşadığı çevresine,topluma,doğaya ve başka insanlara karşı duyduğu yabancılık hissidir. Batıda karşılığı "Alienation" dur.

Teknokrasi:Teknisyen ve uzmanların belirleyici rol oynadıkları sistemdir.Her türlü teknik ve uzmanlık bilgisine sahip bürokratlar seçilmiş kişilerin önüne geçerek haktan almadıkları bir gücü ,sahip oldukları teknik bilgiye dayalı olarak kullanmaktadırlar.

📍 Sosyol-ekonomik gelişmiş düzeyi artıkça ,oy kullanma oranı azalmaktadır. birbirleriyle ters orantılıdırlar.

SİYASET BİLİMİ 3. ÜNİTE

 BİR ÖRGÜTLÜ İKTİDAR OLARAK DEVLET VE SİYASAL SİSTEMLER 

  

📌Devlet kavramı ilk defa 16.yy da ortaya çıkmıştır.

👴 M.Weber 'in tanımı en kabul gören tanım olmakla beraber ona göre devlet ;belirli bir toprak parçası üzerinde meşru şiddet kullanma tekelini elinde başarıyla bulunduran insan topluluğudur ,der.

• "Machiavelli "15.yy'da ilk defa "stato" sözcüğünü kullanır
• "Jean Bodin" ise "egemenlik" kavramı ile daha da somutlaştırmıştır.

📌Modern devlet bugünkü şeklini 19.yy da almıştır.

👴"Hegel"'in  insan doğasını sınıflandırış şekli;

• bireyci
• bencil
• çıkarcı
• doyumsuz
• saldırgan

👴"Hobbes " ise "insan insanın kurdudur" sözü ile hegel'den daha karamsar bir tablo çizer,Ona göre devlet toplumun tüm alanlarına nufüs etmelidir der,(Totalitarizm destekler)

👴John Loche ise ; Devlet çatışmayı engellemeli,toplumu kendi haline bırakmalıdır.(sınırlı-zayıf devlet) ve Hegel ve Hobbes kadar insanlar hakkında kötümser değildir,

📌14.Louis "Güneş Kral "lakabı ile (Devlet benim) demiştir (Fransa Kralı)

📌Kral ile Burjuvazi arasında ki otorite kavgaları sonucu;                    *anestek

• İngiliz Devrimi (1640-1688)
• Amerikan Devrimi (1776)
• Fransız Devrimi (1789)

Patrimonyalizm:Babanın aile içerisndeki otoritesinin siyasal düzlemde ki karşılı olan yönetim biçimi...

• Feodal dönem
• Osmanlı dönemi

Devlet Türleri:

1. Tekçi Devlet    (üniter)
2. Birleşik Devlet (federal)

• ABD
• Almanya
• Belçika
• Pakistan
• Rusya

👴Talcott Parsons :Sistem analizi kavramı...

Siyasal Sistemler:

1. Demokratik (coğulcu)
2. Totaliter      (tekilci)
3. Otoriter       (tekilci)

Yönetim Biçimleri:

1. Patriarşi:İktidarın,babanın ya da klan,kabile şefinin elinde olması
2. Monarşi: Tek bir kişinin,yasaya ve geleneğe bağlı kalarak toplumu yönetmesi
3. Aristokrasi:Aile şeflerinin birlikte yönetimi (Filozoflar)
4. Oligarşi:Toplumdaki zengin azınlığın yasaya dayalı  olmayan yönetim şeklidir.
5. Tiranlık:Tek kişinin zora dayalı yönetimidir.

👉"Kral aristokratlar" tarafından yönetilmesini savunan Platon 'a göre;Herkes kendi yeteneğine uygun işleri yapmalıdır.Toplumsal ve siyasal düzen ancak bu şekilde mümkün olur.Aynı görüşü savunan Aristo'da vardır.Bu düşünceye ilk itirazlar "Stoacılar"tarafından olmuştur.Onlara göre insanlar doğuştan eşittir.Bunu savunan temsilciler ise; John Loche  & Thomas Jefferson 'dur.

📌İngiltere Kralının otoritesine yapılan ilk sınırlama "Magna Carta'dır.(1215) İngiltere'de anayasal monarşinin tarihi olmuştur.!

Negatif özgürlük:Bireyin engellenmemesi,başkalarına zarar vermemek koşulu ile hareketlerinde serbest bırakılmasıdır. (Liberal demokrasilerde görülür) 

"Bırakınız yapsınlar,bırakınız geçsinler " sözü buna örnektir. ( Adam Smith )               *anestek

Pozitif özgürlük :Negatif özgürlük durumunda bireyin teorik olarak sahip olduğu özgürlükleri fiilen kullanmasına temel oluşturacak mali imkanlara devlet tarafından sahip kılınmasıdır. (Sosyal Demokrasilerde görülür )

Yabancılaşma : Marks'ın inşa ettiği bir kavramdır.Kapitalist üretim biçiminde işçilerin aslen kendi emeklerinin ürünü olan hasılanın büyük kısmına sermayeder sınıfın el koyması sonucu kendi ürünlerinden ve üretim sürecinden psikolojik olarak kopmaları ve uzaklaşmalarını ifade eder.

Tekilci Sistemler:

1. Otoriter sistem
2. totaliter sistem (komünist sistem)

• Muhalefet yoktur
• Devlet ile toplum arasında sınır belirsizdir
• Bireylerin hak ve özgürlükleri tehlike altındadır
• Yönetimden hesap sorma yolları kapalıdır.

Marksist Rejimler:

• SSCB en tipik örneğidir
• Karl Marks'ın görüşleri hakimdir.
• Kapitalist rejim 

1. Mülk sahipleri
2. Mülksüzler

• Liberalizmdeki özgürlük kavramını "soyut" bulurlar.Ancak marksist düşüncede özgürlük tarihsel gelişim içinde,sosyo-ekonomik koşullar bağlamında ele alınır.

👴Lenin & Stalin bu fikirde önderlerdir.( Devlet halk içindir ) tezini savunurlar...

• Komünist parti tek kurtuluştur
• Yürütme-yasamaya üstündür.(Sovyet sistemi)

Faşist Rejimler:

• Liberalizm-sosyalizm'e tepki olarak doğdu.
• Kapitalist ekonomiyi savunur.(Kapitalistleşmede geç kalmış ülkelerde görüldü)
• Liberalizm'in bireyciliğini reddeder
• Uluslar arası yarışma vardır,sınıflar arası değildir
• Milliyetçi,ırkçı bir boyutu vardır
• Toplum organizmadır der
• İnsanların eşit olduğunu reddeder
• Diktatörlük yaratmıştır.Demokrasiyi reddeder                                    *anestek
• İnsanların çoğu kötüdür,yetersizdir
• Akıldan çok duygulara hitap eder,manevi değerleri maddi değerlerin önüne geçirir
• Tek ulus,tek devlet,tek fikir sloganı vardır

Liberal Demokrasi :

• Liberalizm temel çıkış noktası ; birey ve onun özgürlüğüdür.
• Bireyin özgürlüğüne yönelik en büyük tehdir" devlet" tir.
• Devlet bu yüzden sınırlandırılmalıdır
• Serbest piyasa rekabetini savunurlar
• Devlet serbest piyasaya müdahale etmemelidir
• "Bırakınız yapsınlar,bırakınız geçsinler" sloganı vardır.(negatif özgürlük)

Sosyal Demokrasi: 

• Kapitalizmin gelişmesine bağlı olarak işçi sınıfının sorunlarına yönelik ortaya çıkmıştır.
• Üretim sürecinde kapitalizm geçerli olacak ancak paylaşım aşamasında  eşitlik-özgürlük esas alınacak.(Marksis'ten farkı)
• Pozitif özgürlük kavramı hakimdir
• Grev hakkı,sendikal örgütlenme gibi haklar kazanıldı.

SİYASET BİLİMİ 2. ÜNİTE

SİYASETİN DİLİ : KAVRAMLAR,KURUMLAR

💪İktidar; Arapça "kdr"(kudret) kökünden gelmektedir 

👉 M.Weber 'in yapmış olduğu tanım ise ; Bir toplumsal ilişkide ,bir kişi ya da grubun kendi iradesini,dirençlerini aşıp yerine getirme olanağıdır.

👉En üzerinde durulan tanım ise  M.Foucault'un yaptığı;İktidar,şebeke, ağ benzeri bir örgüt aracılığı ile işler ."demektedir.

Siyasal Sistem: Bir toplumda siyasi iktidar yetkisi kullanan kurumların belli bir düzenlilik ve karşılıklı etkileşim içinde oluşturdukları bütünlük.

İktidarın Kaynakları ve Teknikleri:

1. Maddi kaynaklar

• fiziksel (polis ve askeri güç)
• ekonomik (işveren-işçi arasındaki ilişki)
• sembolik (propaganda,endoktrinasyon,manipülasyon)

     2.Maddi olmayan kaynaklar:

• bilgi
• yetenek
• statü
• kişilik özellikleri

İktidarın Görünümleri:

1. zor kullanma
2. otorite

Toplumsal İktidarın Üç Biçimi:

1. ekonomik
2. ideolojik
3. siyasal

İktidarın kim tarafından ve nasıl kullanılacagına ilişkin yaklaşımlar:

1. Korporatizm
2. Marksizm
3. Elitizm
4. Demokratik çoğunluk                                     *anestek

Korporatizm: Özel sektör-devlet arasında olan ilişki...

Marksizm:Toplumda iktidarın eşitsiz dağıtıldığını ,üretim araçlarına sahip yönetici sınıfın elinde olduğunu söyler

Elitizm:Her türden toplumda her zaman iyi örgütlenmiş ve iktidarın avantajlarını paylaşmak konusunda az çok uzmanlaşmış azınlıklar her zaman örgütsüz yığınlara hükmederler ve onları tahakküm altında tutarlar.(dışa kapalı ve süreklilik arz eden yapıları vardır.) Temsilcileri;

1. G.Mosca
2. V.Pareto
3. R.Michels
4. C.W.Mills

📌Modern elitizm ilk temsilcisi Mosca olmasına rağmen asıl elitizm siyaset literatürüne kazandıran kişi Pareto'dur. ona göre elit-elit olmayan diye iki sınıf vardır ve sadece yönetici elitlerden değil,yönetici olmayan elitlerden de bahsetmiştir.(elit dolaşımı) kavramı kendisine aittir.

Elit dolaşımı:Eski seçkinler grubunun yerini yeni bir seçkinler grubunun almasıdır.(ona göre elit gruplar  kapalı değil aksine açıktır der.)

📌Elitleri 

• Yöneten
• Yönetilen   diye gruplandıran "Mosca"dır...

📌Laswell & Aron  ;Klasik elit yaklaşımını eleştiriler,Onlara göre;seçim ile iş başına gelinmelidir.(azınlıgın cogunlugu yonetme fıkrıne karsılar)

📌R.Dahl: İktidarın sadece tek bir azınlık grubunun elinde olmadığını birbirlerine rakip çoğul seçkin gruplardan bahseder.

Siyasal İktidar ve Ayırt Edici Özellikleri:

1. Kapsayıcılık
2. Üstünlük (egemenliğin göstergesidir)
3. Zor kullanma (siyasal iktidar ne kadar az kullanırsa o kadar meşru ve saygındır)

Egemenlik İktidarının Özellikleri:                                      *anestek

1. Hiyerarşideki en üstün iktidardır
2. Egemenlik döngüseldir
3. Egemenlik mutlak değil,sınırlıdır.

📌Egemenlik 16.ve 17.yy da Avrupa'da ortaya çıkmıştır.

Klasik -Mutlakiyetçi Egemen Anlayışında Egemenlik: ( J.Bodin & T.Hobbes)

• bölünemez
• devredilemez
• en üstün
• sınırsız
• mutlak iktidar 

📌Egemenlik "ulus"tadır diyenler;

1. J.Locke
2. Voltaire
3. J.J.Rousseau

📌C.Schmitt: Egemenlik "istisnai duruma" (olağanüstü hal) karar veren mercidir,diyor. Liberallarin aksine,sınırlı egemenlik iddasına karşı siyasal açıdan egemen olanın her zaman daha üstün olduğunu savunur.

Egemenliğin Boyutları:

1. İç egemenlik

• hukuki egemenlik
• siyasal egemenlik

     2.Dış egemenlik

• ulusal egemenlik
• egemen devlet 

📌" Westphalia Antlaşması": Devletlerin dışsal egemenlikleri ile bu anlaşma sonrası hukukilik kazanmıştır.(1948)

Küreselleşme ve Egemenlik:

• 20.yy ikinci yarısında ortaya çıkmıştır
• Soğuk savaş dönemi kutuplaşmalar (ABD-SSCB)
• Küresel kapitalist sistemin ortaya çıkması
• Bilişim ve iletişim alanındaki gelişmeler 

Meşruluk :

1. Usullere dayalı meşruluk
2. Esaslara dayalı meşruluk

📍Meşruluk-Yasallık kavramından daha büyük ve geniş bir kavramdır.Meşruluk sadece hukuksal uygunluktan öte,gelenek,karizma,akıl,bilgi içerisinde de var olabilir.

M.Weber'in Meşru İktidar (otorite)Tipolojisi:                             *anestek

1. Geleneksel
2. Karizmatik
3. Yasal-ussal otorite

Geleneksel otorite:

• Efendi-hizmetçi ilişkisi
• Meşruluğunu,kutsal,yerleşik,gelenekselden alır
• Ataerkil,patrimonyal tarzın işlediği geleneksel toplumlarda bir prens tarafından kullanılır
• En ilkel ve en evrensel olandır
• Geleneksel toplumlarda görülür.

Karizmatik otorite:

• Kısa ömürlü ve istikrarsızdır
• Tüm modern devletlerde görülür
• İtiat daha çok kişilerin kişiliğine ve özelliklerine dayanır

Yasal-ussal otorite:

• Aklı temel alır
• Bürokratlar tarafından kullanılır
• İtiatın kaynağı yasalardır.

Meşrulaştırma Krizi:Yönetilenlerin düzene inançları kalmadığında ya da yönetim kooordinasyonu başarısız görüldüğünde ,meşrulaştırma krizi doğar.temsilcisi:" J.Habermas"

SİYASET BİLİMİ 1. ÜNİTE

SİYASET VE SİYASET BİLİMİ

📌Siyaset sözcüğü Arapça'dan dilimize gelen "siyasa"(yönetmek,eğitmek,yetiştirmek) ve "siyasi"(bedevilerin at ve deve terbiye etmek amaçlı kullandıkları terim)
📌Batı'da karşılığı "politika"-"politik"
📌Osmanlı'da ise "siyasal katl" olarak geçmektedir.

Politika'nın kökü;

• Polis (E.yunan şehir devletleri)
• Polites (yurttaş)
• Politeia (Devlet yapısı,siyasal rejim,anayasa)
• Politica (Vatandaşlık hakkına ilişkin şeyler)
• Politike (Politika sanatı)

👴Eski Yunan filozoflarından Aristoteles'e göre politika; 

• En yüksek iyi hedefler
•  İyi yaşam üzerine kurulmuştur,
• İnsan siyasal bir hayvandır ,
• Politika ona göre( polis/devlet)  aile den öncelikli bir kavramdır

📚Politika adlı eseri vardır !

Siyasetin Farklı Anlamları;

1. Devlet yönetimine ilişkin faaliyetler anlamında siyaset  

👴 H.Laski  - 📚 Politika'ya giriş

👴 Marcel Prelot - 📚 Politika birimi

     2.İktidar mücadelesi anlamında siyaset

👴 V.Van Dyke - (Kendi tercihlerini uygulatmak,başkalarınkine engel olmak )

👴 M.Duverger - 📚Politika'ya giriş (Savaşın etkenleri,Savaşın biçimleri, Çatışmadan birleşmeye)

    3.Değerlerin otorite yoluyla dağıtılması anlamında siyaset

👴 D.Easton -Sistem teorisyeni...

Eskİ Yunan Düşünürlerinde Siyaset:

👴 Platon : 

📚" Devlet " adlı kitabı vardır.

• İdeal devlet nasıl olmalıdır ile uğraşmıştır.
• Halkın görevi üretimi gerçekleştirmek olmalı böylece ahenkli devlet olunur diyor,
• Devlet bilge krallar tarafından yönetilmelidir.
• İdareciler,Savaşcılar,Çiftciler,Halk 'tan oluşan bir devlet yönetimi sistemi vardır

👴 Aristoteles:

📚" Politika " adlı eseri vardır !

• Karşılaştırmalı siyaset uygulamıştır.
• İnsan aklının (bilmek-yapmak yaratmak) gibi üç temel işlevi var diyor,         an4stek*

Modern Dönemde Siyaset:

👴 N.Machiavelli:

📚  "Prens " adlı eseri vardır !

• İdealist ve ahlakçı çizgiyi terk etmiştir
• Elverirse iyilikten uzaklaşmasın ama gerekiyorsa kötülüğü seçmesini bilsin sözü ona aittir.
• Amacın gerçekleşmesi için her yol mübahtır esastır
• Makyavelizm : Siyaseti din ve ahlaktan bağımsızlaştırmak kavramı kendisine aittir,

👴Montesguieu :

📚 "Kanunların Ruhu" eseri vardır!

• Güçler ayrılığı ilkesini savunur
• Ona göre iklim ve coğrafi özellikler yasalar ve siyasal davranışlara etki eder diyor,
• Cumhuriyet,Monarşi,İstibdat üzerinde durmuştur,

19.Yüzyılda Siyaset:

👴 A.Comte:

• Sosyolojinin kurucusu kabul edilir
• İnsanlık üç evreden oluşur (Metafizik-Teolojik-Pozitif)
• Onun düşüncesi tamamen pozitivist felsefeye dayanır

👴K.Marx :

• Diyalektik metot
• alt yapı (üretim ilişkileri)- üst yapı (siyaset)
• Siyaset özerk bir kurum değil aksine alt yapı tarafından belirlenir diyor,
• Kapitalisttir,

👴 A.de Tocqueville:

• Karşılaştırmalı siyaset bilimi ile ilk örneklerini ortaya koyduğu 

📚 " Amerika'da Demokrasi "adlı eseri mevcuttur.

• Tarih'i ortadan kaldırmaya değil onu anlaşılır kılmaya gayret eder.

👴 M.Weber:

📚"Protestan Ahlakı"

📚"Kapitalizmin Ruhu "  eserleri vardır,

• Bürokrasi onun ilgi alanı olmuştur,
• İnsanların niçin yöneticilere itiat ettiklerini sorgular ve bu yüzden de otoriteleri;

-Geleneksel otorite

-Karizmatik otorite

-Hukuki/rasyonel otorite   olarak sınıflandırır,

İslam Dünyası ve Siyaset Bilimi:

👴 Farabi :

📚 İhsa'ül-Ulum (ilimlerin sayımı)

📚El-Medinetü'l Fazıla (siyaset kitabı)

• Platon'un ideal devlet olgununa paralel olarak faziletli şehir  gibi hususları önemser,
• Ona göre  kamil- eksik topluluklar vardır ve  siyasal iktidar en kamil kişi tarafından kullanılmalıdır,
• Siyaseti yapanların ahlaktan bağımsız olmaları düşünülemez derler, çünkü ahlak ilkeleri davranışlar üzerinde olumlu etki meydana getirir düşüncesi hakimdir.

👴 Maverdi:

📚 El-Ahkamus-Sultaniyye

📚Nasıhatü'l-Mulük

• Tanınmış hukukçu olan kendisi fıkıh kitaplarının muhtelif bölümlerinde yer alan anayasa ve bazı hükümleri bir araya toplamıştır.

👴Nizamülmülk:

📚Siyasetname:

• selçuklu sultanı Melikşah'a yazılmış siyaset kitabı çok meşhurdur                 anestek*
• Dini değerler konusunda fazla titiz davranmamıştır, (şarap meclisleri)
• toplam 51 fasıladan oluşur

Siyasetnameler ve Layihalar:

Siyasetnameler: 9.yy dan sonra yaygınlık kazanmaya başlamıştır,Hükümdalar için kaleme alına ve hükümdara yönetimi sırasında uyması gereken ahlaki ilkeler ve izleyecekleri politikaları anlatan eserlerdir.En önemlisi ( Maverdi'nin -El-Ahkamu's-Sultaniye'si)

Layihalar:Yazıldıkları dönemin siyasal durumunu,sorunlarını ve iktidar ilişkilerinin işleyişini ortaya koymaları bakımından önemlidir. En önemlisi:3.Murat zamanında yazılan Kitab-ı Müstehab)

👴 İbn Teymiye:

📚 el-Hisbe

📚es-Siyasetu'ş-Şeriyye

👴İbn Haldun

• Cemil Meriç'in "orta çağ'ın karanlık gecesinde muhteşem ve münzevi bir yıldız" dediği kişidir,
• Asabiyet Teorisi ;Aynı soydan gelenler veya aralarında yakınlık bulunanlar arasındaki dayanışma duygusu olarak tanımladıgı teorisi mevcuttur,
• Dayanışma ruhu,cemaat ruhu,grup duygusu

📚Kitabu'l-İber(Mukaddime)

Siyaset Biliminin Konusu:

🔑Siyaset biliminin temel konusu "devlet"tir,

1. İktidar
2. Güç
3. Otorite
4. Oluşumlar
5. Faaliyetler
6. Kurumlar ve İlişkiler

Siyaset Biliminin Kapsamı:

UNESCO'nun 1948'te paris'te yaptığı toplantı sonucu

1. Siyaset Teorisi
2. Siyasal Kurumlar
3. Siyasal Güçler,Toplumsal Katmanlar
4. Uluslararası İlişkiler

Siyaset Biliminde Yöntem:

1. Tümevarım  (tek tek olgulardan genele gitmek)
2. Tümdengelim (genelden olgular ve bunların teyit edilmesine giden yöntem)

Siyaset Biliminde Kullanılan Teknikler

1. Deney
2. Karşılaştırmalı analiz
3. Alan araştırması
4. Örnek Olay                                          anestek*

ANTROPOLOJİ 4.ÜNİTE

İNSANIN CANLILAR DÜNYASINDAKİ YERİ VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİ

Primat:Yaşayan ve soyu tükenmiş olan maymunları,kuyruksuz büyük maymunları ve insanı kapsayan,memelilerin birtakımıdır.

Taksonomi:Bilinen canlıların bir listesini vermekten çok,paylaştıkları özellikleri dikkate alarak onların birbirleriyle ilişkilerini belirlemeye dayanmaktadır. Bu görüşün sahibi "Carl von Linne" dir.

Homolog (kökendeş)  organlar :Ortak atadan kalıtılan,birden fazla tür tarafından paylaşılan ve yapısal açıdan benzerlik gösteren organlardır. (insanın kolu,yarasanın kanadı,balinanın yüzgeci vs.)

Analog (görevdeş) organlar: Kökenleri farklı olan,dolayısıyla evrimsel açıdan birbirleriyle ilişkisi olmayan ,ancak benzer işlevleri üslenen organlardır. (arı kanadı ve yarasa kanadı vs.)

İnsan'ın Canlılar Dünyasındaki Yeri:

• Hayvanlar                          (alem)
• Kordalı                              (şube)
• Omurgalı                           (alt şube)
• Memeliler                         (sınıf)
• Plesantalı memeliler         (alt sınıf)
• Primatlar                           (takım)
• Antropoidler                     (alt takım)
• Hominoidler                     (üst aile)
• Hominidler                       (aile)
• Homo                                (cins)
• Sapiens                              (tür)

Prosimiyen:En erken primatlara benzeyen,

• küçük beyin
• çıkıntılı burun
• iri gözler                                                                                  *anestek

gibi özelliklere sahiptirler.

Korda:Vücudun orta hattından uzanan merkezi sinir sistemidir.

PRİMATLAR:

1. Prosimiyenler
2. Eski ve Yeni Dünya maymunları
3. Kuyruksuz büyük maymunlar
4. İnsan

Primatların Özellikleri:

• Ağaç yaşamına uyarlanmış
• El ve ayaklarda 5 parmak olması
• Koklama yetisi az veya zayıf
• Görme yetisi çok veya gelişmiştir
• 2-3 boyutlu görme kabiliyeti vardır
• Renkli görme yetisi
• Diş sayılarındaki azlık en karakteristlik özelliktir (36-32 diş)
• Karma beslenme
• En iri beyin'e sahiptirler.

Stereoskopik görüş: Üç boyutlu görüş demektir.

！Çocukluk dönemi en uzun olan primat :İnsan'dır.

1.Prosimiyenler:

1. Lemurlar
2. Lorisler
3. Tarsiyerler

🙉Burunları ileri doğru çıkıntılıdır ve uç kısımları nemlidir(bu özellik sadece tarsiyerler'de yoktur)

2.Antropoidler:

1. Eski Dünya Maymunları (Katariniler)
2. Yeni Dünya Maymunları (Platiriniler)

Parazit ayıklama:Antropoid maymun topluluklarında bireyler arasında postlarının tımarlanması,parazitlerin ayıklanmasını içeren sosyal bir davranış örüntüsüdür.

🙈Eski ve Yeni dünya maymunları arasında ki tek fark: Eski dünya maymunları daha davranışsal ve biçimsel çeşitlilikleri vardır ve eski dünya maymunlarının oturma posızyonlarına bağlı olarak yaslandıkları arka taraflarında nasırlaşmış bir alanları olduğudur.

Katarini:Burunlarında dışa dönük kanatların mevcut olmadığı,burunlarının uç kısımları nemli olmayan ve dar burunlu maymunlar.(Eski dünya maymunları) 

Braşiyasyon:Eski dünya maymunları ile kuyruksuz büyük maymunların bazılarında gözlenen,kollar aracılığı ile ağaç dallarında salınarak uygulanan hareket sistemidir.

3. Kuyruksuz Büyük Maymunlar:

1. orangutan
2. goril
3. şempanze

🙊En büyük ve ağır olan maymun türleridir.İnsandan farklı olarak hassas tutuş yetenekleri gelişmemiştir.Bu türün içerinde insana en yakın tür Şempanze'dir.(insanlar gibi avlandıkları görülmüştür.

👉İnsan ile Şempanze arasındaki genetik farklılık yalnızca %1.2 dir.                        *anestek

👉İnsan ile goril arasındaki genetik farklılık ise: %1.4

👉İnsan ile orangutan arasındaki genetik farklılık %2.2 dir.

Hassas tutuş: Bir maddenin iki parmakla özenli bir şekilde tutulmasını ifade eder.

4. İnsan:

• çocukluk dönemi en uzun olan tek hominoiddir.
• Beyin yapısı en karmaşık olandır.

Populasyon: Aynı bölgede yaşayan ve aralarında çiftleşebilen bireylerin oluşturduğu topluluktur.

Monogenizm:Renkleri ve görünüşleri nasıl olursa olsun tüm insanların aynı türün üyesi olduklarını ve Adem ve Havva 'dan geldiklerini,ancak sonradan farklı çevrelere uyum sağlayarak değişik görünümler kazandıklarını savunan görüştür.

Poligenizm:İnsan ırklarının hepsinin Adem ve Havva'dan gelmediğini,dolayısıyla ayrı türler olarak değerlendirilmeleri gerektiğini savunan görüştür.

👴   "Johann Friedrich Blumenbach"      →    Deri renklerine göre sınıflandırma yapmıştır.(beyaz,sarı,siyah,kızıl,kahverengi) 5 ırk ortaya atmıştır.

👴    "Retzius"     → Kafatası endisi kavramını ortaya atmıştır.

Kafatası endisi:Kafanın genişlik ölçüsünün uzunluk ölçüsüne bölümünün 100 ile çarpımıyla elde edilen endistir.

👴 "Francise Galton  "    →  Öjeni kavramını ortaya atmıştır.

Öjeni: Sağlıklı  ve hatta ırken saf olduğu düşünülen insanların evlenmesi ve cocuk sahibi olmaları teşvik edilirken,sağlıklı olmayan ya da ırken saf olmadığı düşünülen insanların üremesi engellenmeye çalışılan görüş. (Nazi Almanyası)

Pigmeler: Dünya'nın en kısa boylu

Nilotikler:Dünya'nın en uzun boylu insanlarıdır.

👴" R.C.Lewontin "   →  Evrimsel Biyoloji kavramını ortaya atmıştır.

Polimorfizm:Fenotipik etki yapabilen bir gen değişkenidir.

Raşitizm: En çok bacak ve kol kemiklerinin eğilmesiyle kendini gösterir,leğen kemiğinin de eğilmesi ile kadınlarda doğum kanalının daralmasına neden olduğundan  doğum güçleşmekte ve anne ve bebe ölümlerine sebebiyet vermektedir.(D vitamini eksikliğinde görülür)

Genotip: Bir organizmanın sahip olduğu genetik özelliklerin tümüdür.           *anestek

SORU:Primat takımının ayrıldığı iki alt takım aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?(2018 çıkmış vize sorusu)                    

a)  antropoidler-prosimiyenler

b)Platiriniler-katariniler

c) lemurlar-maymunlar

d) maymunlar-insanlar

e) yeni dünya maymunları-eski dünya maymunları

 başarılar😘

TÜRK SİYASAL HAYATI 7. ÜNİTE

 TÜRKİYE'DE ORDU-SİYASET İLİŞKİSİ 

TARİHSEL ARKA PLAN:OSMANLI DÖNEMİNDE ASKERİN SİSTEM İÇERİSİNDEKİ YERİ:

Yeniçeri Ocağı: l. Murat döneminde kurulmuş,İmparatorluğun değişik yerlerinden getirilen gençlerin müslümanca yetiştirilip oluşturulmuş(devşirme) bir ordudur.Osmanlı Devletinin temelini ve gücünü oluşturur.

Tımarlı Sipahiler:Osmanlı'da köylüler tarafından ekilip biçilen topraklar karşılığı alınacak vergileri toplayan,karşılığında  padişahın kendisi için takdir ettiği miktarda"cebeli" adı verilen silahlı ve atlı asker bulunduran  kişidir.Kendi bölgesinin kamu düzeni ve güvenliğinden sorumludur.

Vesayet:Hukuksal açıdan kendi çıkarlarını koruyacak yetkinlik düzeyinde olmayan kişilerin haklarının korunması için kendisine yardım edilmesi anlamına gelir.

 İlk Modernleşme Girişimleri: (Osmanlı Dönemi)                                 

• Mühendishane-i Berri Hümayun (1773)
• Mühendishane-i Bahri Hümayun (1793)
• Nizam-ı Cedit (Ⅲ.Selim)                                                                                 *anestek
• Yeniçeri Ocağının kaldırılması (Ⅱ.Mahmud)
• Asakar-i Mansure-i Muhammediye ordusu kuruldu ( Ⅱ.Mahmud)
• Zorunlu askerlik getirildi

Vakayı Hayriye :Yeniçerilerin tasfiye olayı,Osmanlı'nın  tamamen modern tekniklere uygun askeri birliklerin doğmasını sağlayan olay.

Militarizm:Toplumun askeri kurumlarda görülene benzer bir şekilde disiplinli ve adeta sürekli bir savaş tehditi altındaymış gibi örgütlenmesi,bu anlayışın uzantısı olarak da ordunun siyasal ve toplumsal hayat üzerindeki etkisinin artması durumudur.Askeri yönetimler ülkede militarist zihniyetin hakim olması için çaba sarfeder ve çocukluk döneminde itibaren  bu benimsetilmeye çalışılır.

Ⅱ.Meşrutiyet Dönemi:

1876'da Ⅱ.Abdulhamid'in tahta çıkmasıyla başlar,Bu dönemde ( İ.T.C) İttihat Terakki Cemiyeti etkindir ve isteklerini padişaha yaptırma konusunda etkin hale gelirler ,Bu durumun sıkıntıya girmesi üzerine 31 Mart Vakası ile padişah Ⅱ.Abdulhamid tahtan indirilerek yerine kardeşi Reşat ,Ⅴ.Mehmet getirilir.İstanbul'da sıkıyönetim ilan edilir ve askerin yetki alanı oldukça genişler.

Harekat Ordusu:1909'da 31 Mart Vakası'nı bastırmak için Selanik'te kurulan ordudur.Komutan Mahmut Şevket Paşa'dır.

Sopalı Seçim:1912'de parlamentonun feshi sonrasında yapılan seçimler tarihe "sopalı seçim" olarak geçer.Bu dönemde İttihatçılar  basın ve sivil toplum üzerinde baskı oluşturmaya başlamış ve seçimlerde hileye başvurmuşlardır.Ancak aynı zamanda halk tepkisi artmaya başlamış ve ordu içinde yarılmalar  giderek derinleşmiştir.Halaskar Zabitan grubu kurulur ve seçimlerin yenilenmesini talep ederler.Bu dönemde yenilgi ile sonuçlanan Balkan Savaşı İttihatçılara karşı tepkileri ayyuka çıkartmaya yetmiştir.

Babıali Baskını:"Enver Bey"in sadrazamlık makamını basıp Harbiye Nazırı Nazım Paşa öldürülünce bu olay tarihe bu şekilde geçer.İ.T.C yönetim süreçlerini büyük oranda ele geçirir.

Triumvira:İ.T.C'nin önde gelen üç ismi:

1. Enver                                                                                                                *anestek
2. Talat
3. Cemal Beyler...

✔️ İkinci Balkan Savaşınında galip çıkan Enver Bey "paşa" unvanı alır 👉 Harbiye Nazırlığı'na atanırken,Cemal Bey 👉 Bahriye,Talat Bey 👉 Dahiliye Nazırlığına gelir.

Balkan Savaşları:1912'de Yunanistan,Bulgaristan,Sırbistan,Karadağ aralarında anlaşarak Osmanlı Devletine savaş açarlar ve Osmanlı'nın mağlubiyeti ile sonuçlanır.

 ✔️ Bu dönemde Birinci Dünya Savaşına ,Almanya'nın yanında Enver Paşa ,İTC'nin etkisiyle girmiştir.Ve bu hamle hem İttihatçıların dolayısıyla da Enver Paşa'nın ipini çekmeye yetmiştir.İlk defa bu dönemde  "ASKERİ VESAYET" olgusunun ortaya çıktığı söylenebilir.

TEK PARTİ DÖNEMİ:SİYASAL İKTİDAR-ORDU BİRLİKTELİĞİ:

Kurtuluş Savaşı yıllarında M.Kemal Paşa,hem subaylık hem de milletvekilliği yapan isimlerden,bu kimliklerin yalnızca birini tercih etmelerini ister,böylece  askerin siyasetten uzak kalması hedeflenir,bu süreçte 

• Kazım Karabekir
• Ali Fuat Cebesoy
• İsmet Paşa askerlikten istifa ederek siyasette devam etme kararı alırlar. Ve böylece Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kurulur.
• Fevzi Çakmak paşa ise orduda kalmayı tercih eder.

Takrir-i Sükun Kanunu:13 Şubat 1925'te başlayan Şeyh Sait İsyanını bastırmak için 4 Mart 1925'te kabul edilen bu kanundur ve bunun ardından 

• T.Ç.F kapatılır.
• İstiklal mahkemeleri yeniden aktif hale  gelir

Zorunlu Askerlik: Belirli bir yaş aralığındaki genelde erkek vatandaşların kendi isteklerine bırakılmadan bir süre için orduda görev yapmaya mecbur bırakılmasıdır.

✔️Atatürk'ten sonra Cumhurbaşkanı İsmet İnönü olmuştur ve cumhur olduktan sonra yaptığı ilk icraatlardan birisi;

1.  Fevzi Çakmak'ı emekliye ayırmak olmuştur.
2. Kazım Karabekir'i yeniden siyasete çağırmak ve Meclis Başkanı yapmak
3. Ali Fuat Cebesoy'u Bayındır Bakanı
4. Rauf Orbay'ı önce milletvekili sonra Londra Büyükelçisi yapmıştır

Marshall Planı: ABD Dışişleri Bakanı "General George Marshall" tarafından  1948-1951 yılları arası Soğuk Savaşın etkisi ile ABD, Batı dünyası ile hareket etme kararlılığında bulunan devletlere mali destek sağlamak amacıyla  bir politika güttüğü yaklaşımdı.Türkiye ise "komünizm tehdidi"nin bertaraf edilmesi için bu yardımdan yararlanmıştır.

                                                                                                                                   *anestek

DARBELER DÖNEMİNİN BAŞLAMASI:DP İKTİDARI VE 27 MAYIS 1960 DARBESİ:

✔️1950'den sonra Cumhurbaşkanlığına DP

(Demokrat Parti) den 👉 Celal Bayar (Atatürk ve İnönüden sonra ilk kez sivil cumhurbaşkanı olmuştur.)

Başbakanlığa 👉 Adnan Menderes gelmiştir.

*** DP iktidarında asker-sivil ilişkileri bakımından en önemli noktalardan biri Türkiye'nin NATO'ya üye olmasıdır. "ŞİMAL YILDIZI" adı verilen 4500 kişilik tugayın (Kore Savaşına asker gönderilmesi üyeliğe girmeye sebep olmuştur)

NATO: Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü olan 4 Nisan 1949'da 12 ülke tarafından kurulan örgüt Sovyetler Birliği tehdidine karşı korunmak için üye devletlerin birlikte hareket etmesi ...

✔️ Kendilerine Milli Birlik Komitesi (MBK) adı veren subay grubu "27 Mayıs 1960"'da DP hükümetine karşı  komutanlığında Cemal Gürsel (Kara Kuvvetleri Komutanı) ile darbe başlatmışlardır.Darbe sonrası;

• Adnan Menderes ,Celal Bayar ,Rüştü Erdelhun ve DP yöneticileri tutuklanarak Yüksek Adalet Divan adıyla kurulan mahkemede Yassıada'da  yargılanırlar
• Adnan Menderes ,Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan idam edilirken,Bayar'ın 78 yaş a takılması ile idamından vazgeçilir   diğer idam  cezaları müebbete çevrilir .

*** 27 Mayıs yargılanmalarında sanıkların savunma haklarının ihlal edildiği,mahkeme heyetinin tarafsız davranmadığı,verilen cezaların haksız olduğu ve hukuksal bir temele dayanmadığı herkes tarafından bilinen bir gerçektir.Maalesef...

✔️ "İhtilalin kudretli albayı "sıfatıyla anılan Türkeş ve yanı sıra 14 kişi ( Milliyetçi-muhafazakar)MBK'dan o dönem aralarında ki çatlaklıklardan dolayı çıkarılır ve ülkeden uzaklaştırılarak Hindistan büyükelçiliğine gönderilir.

Milli Güvenlik Kurulu (MGK):1933 yılında  Yüksek Müdafaa Meclisi adıyla kurulan ve 1961 anayasında resmen ismi zikredilmiş ve anayasal statü kazanmıştır.Savunma ve güvenlik ile  ilgili kararların sivil ve askerlerin bir arada bulunacağı bir ortamda tartışılması ve  hükümete sunulmak üzere "tavsiye" niteliğinde  karar alınmasıdır.2002 'den sonra yetkileri daraltılmış ve sivil sayısı artırılarak Cumhurbaşkanının başkanlığında  2 ayda bir  düzenli toplantılar yapmaya başlamıştır.

27 Mayıs Darbesi Sonrası Yaşanan Gelişmeler:                                                           *anestek

1. Yeni bir anayasa hazırlandı (1961 Anayasası)                                                   
2. Cumhuriyet Senatosu kuruldu
3. Anayasa Mahkemesi kuruldu
4. MGK kurulup "tavsiye" niteliğinde görev tanımlandı

Albaylar Cuntası: Albay Talat Aydemir ve bir dizi subayın  demokrasiye geçişte erken davranıldığı,ülkenin kısa zamanda DP döneminin şartlarına geri döneceği iddiası ile başta Genelkurmay Başkanı Cevdet Sunay  olmak üzere ordu komuta kademesi üzerinde baskı yapması diye geçen olay."Harbiyeli Aldanmaz" paralosı ile de darbe girişimine kalkışmıştır.

OYAK:Ordu Yardımlaşma Kurumu...DP iktidarı zamanında ekonomik koşulların giderek olumsuz bir görünüm kazandığından yakınan askerler,iktidarı kendi ellerine alır almaz,emekliliklerinde ek gelir sağlayacak bir yardımlaşma sandığı oluşturmak amacıyla bu kurumu oluşturmuşlardır.

12 Mart 1971 Muhtırası:

Muhtıra:Bir kurumun ya da bir devletin başka bir kurumu veya devleti belirli bir konuda uyarmak amacıyla verdiği yazılı belgedir.

1960'lı yılların sonunda Türkiye'de sol hareketler yükselişe geçmiş ve şiddet içeren eylemler başgöstermiştir.Bu dönemde Adalet Partisi (AP) vardır.

• Memduh Tağmaç (Genelkurmay Başkanı)
• Faruk Gürler 
• Celal Eyiceoğlu            ＞ tarafından  muhtıra imzalanmıştır.
• Muhsin Batur

***Muhtıra,Demirel hükümetinin işbaşından çekilmesi ve ülkede yükselen anarşi ile baş edecek geniş tabanlı bir milli birlik hükümetinin kurulmasını talep ederler.Sonuç olarak 

• Demirel istifa eder,
• Dönemin Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay yeni hükümetin kurulması görevini CHP Senatörü Nihat Erim'e verir.(Kadroları AP üyeleri ile doldurur)

Sıkıyönetim: Olağanüstü halin ilanını gerektirecek sebeplerden daha vahim olaylarla karşılaşılması durumunda güvenlik ile ilgili sorumlulukların askeri mercilere geçmesi durumudur.Sıkıyönetim  16 Nisan 2017 tarihinde referandum ile mevzuattan çıkarılmıştır.

24 Ocak Kararları:

1. KİT'lerin özelleştirilmesi
2. Tarımsal desteklerin azaltılması
3. Türk Lirası ,ABD Doları karşısında devalüe edildi
4. Dış Ticaretin serbestleştirilmesi ve ithalatın önündeki engel kaldırıldı
5. Liberal ekonomiye geçişte en  önemli eşik oldu.

12 EYLÜL 1980 DARBESİ:DEMOKRASİYE YENİ BİR ARA:                                          

• Kenan Evren (Genelkurmay Başkanı )
• Nurettin Ersin ( KKK)
• Tahsin Şahinkaya (HKK)      ＞ tarafından yapılan darbedir.                                        *anestek
• Nejat Tümer (DKK)
• Sedat Celasun ( JGK)

✔️ Dönemin başbakanı Demirel ve ana muhalefet partisi lideri Bülent Ecevit ,Ankara ve İstanbul'un uzağındaki belirli bölgelere zorunlu ikamete  gönderilirler.Ancak dönemin siyasetçilerine doğrudan ağır cezalar verilmez.(idam gibi)

*** Darbede en dikkat çeken noktalardan birisi; 12 Eylül öncesi yaşanan terör olaylarının bıçak gibi kesilmesidir.

*** 1989'da Bayar'dan sonra ikinci sivil cumhurbaşkanı seçilen Turgut Özal bu süreçten sonra tarihe geçmiştir.

28 Şubat Süreci:Postmodern Darbe:

✔️ Dönemin koalisyon hükümetinde  RP  (Erbakan hoca) ve DYP (Tansu Çiller) vardır ve "dönüşümlü başbakanlık" modelini uygulamaktadırlar.Yani ; hükümetin ilk iki yılı RP,ikinci yarısında DYP başbakan olacaktır.

İnkılap Kanunları:İlk olarak 1961 Anayasına "Devrim Yasaları" adıyla giren İnkılap Kanunları,Anayasanın 174. maddesinde sayılan hukuki düzenlemedir.

*** 16 Ocak 1998 günü "laikliğe karşı eylemlerin odağı haline geldiği" gerekçesi ile RP'ye kapatma davası açılır ve aynı yıl içinde Fazilet Partisi (FP) adıyla  başka parti kurularak siyaset hayatına  devam edilir.

*** RP'nin iktidardan uzaklaşmasına sebep olan 28 Şubat süreci "postmodern darbe" olarak tarihte elzem bir şekilde yerini alır.Burada asker fiilen siyaseti eline almamış ancak uzaktan siyasetin kimyası ile oynamıştır ve hükümeti istediği gibi şekillendirmiştir."demokrasiye balans ayarı çektik" lafı ise Çevik Bir tarafından zamanın Genelkurmay İkinci Başkanı tarafından sarfedilmiştir.

2002 SONRASI VESAYETİN KIRILMASI VE DEMOKRASİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ:

✔️ 3 Kasım 2002 günü AK parti %34 lük oranla  tarihteki en ilginç sonuç ile birinci parti olarak hükümeti kurar. Başbakanı: Recep Tayyip Erdoğan  (siyasi yasaklı),dönemin cumhurbaşkanı;Ahmet Necdet Sezer'dir.Hükümeti kurma yetkisini Abdullah Gül'e verir.

                                                                                                                                      *anestek

*** Yeni hükümetin ilk icraatı: Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgesinde uygulanan olağanüstü hal uygulamasının kaldırılması olmuştur.

1. Jandarma Asayiş Bölge Komutanlığının işlevi sona ermiş (doğu bölgeleri)
2. MGK yapısı değiştirilmiş ( Adalet Bakanı'da MGK'ye üye yapılmış sivillerin sayısında artış yapılarak dengeye gidilmiş)
3. MGK Sekreterinin yetkileri sınırlandırılmış (Tarihte ilk defa  bir sivil Büyükelçi Yiğit Alpogan,Genel Sekreterliğe atanmış) toplantıları iki ayda bire düşürülmüştür
4. Yüksek Askeri Şura (YAŞ) kararlarına karşı yargı yolu açıldı
5. EMASYA ( Emniyet-Asayiş-Yardımlaşma Protokolü) 4 Şubat 2010 günü yürürlükten kaldırıldı
6. TSK İç Hizmet Kanununun darbelere gerekçe olarak gösterilen 35. maddesi değiştirildi.

EMASYA Protokolü:Kentlerde yaşanan kitlesel olaylarda askeri yetkililerin vali ya da kaymakamların  bu yönde talebine ihtiyaç duyulmaksızın re'sen devreye girebilmeleri anlamına gelir.

Yüksek Askeri Şura (YAŞ):Daha çok silahlı kuvvetler içindeki askerlerin terfi ve tayinlerini görüşme göreviyle bilinir.

15 Temmuz 2016 Darbe Girişimi:

✔️1970'li yıllarından itibaren dini bir cemaat kisvesi altında  örgütlenen Fethullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması (FETÖ/PDY) ,zaman içerisinde başta silahlı kuvvetler ve emniyet teşkilatı olmak üzere kritik devlet birimlerine kendi elemanlarını yerleştiren bir terör örgütüdür.

• Milli Savunma Üniversitesi kuruldu (Kara,Deniz,Hava Harp Okulları yerine)
• Jandarma Genel Komutanlığı,İçişleri Bakanlığına bağlandı.
• Askeri Yüksek Yargı organları kapatıldı
• Milli Savunma Bakanlığı yapısında değişikliğe gidildi (sivil yönetici sayısında artış gibi)
• FETÖ/PDY ile ilişkisi olan askerlerin ordudan ihraç edilmesi sağlandı.

                                                                                                                                        *anestek