SOSYOLOJİDE İLK DÖNEM GELİŞMELER
- Endüstri (sanayi)toplumu kavramını ilk kez kullanan kişidir
- Pozitivizm terimini kullanan kişidir
- Tarihsel materyalizm teorisinin öncüsüdür.
- Toplum organik bir bütündür,insanların toplum halinde yaşamalarını zorunluluk olarak görür
- Endüstri toplumlarında yönetimin,devlet kurumlarında değil,sivil toplum kurumlarında olması gerektiğini savunur
- Özel mülkiyetin çoğunluğun faydasına olacak şekilde yeniden bölüştürülmesini ve yoksulların gözetilmesini savunur
- "Yeni Din'" (Newton Dini)den bahseder (bilim insanlarının dini lider olması fikri)
- Çalışanları ( bal arısı) çalışmayanları (eşşek arıları-aylaklar)olarak sınıflandırır
- Sosyal fizik'ten bahseder.Yani;ona göre toplumların yeniden düzenlenmesinde en önemli rehber olduğunu düşünür.Bu bilimin amacı,üretenlerden oluşan ve en kalabalık olduğu halde aynı zamanda en yoksul olan sınıfın emeğinin karşılığını tam olarak almasını ve kendi kendini yönetmesini sağlamaktır,der.
- Daha iyi bir dünyanın ancak "emek" sayesinde kurulabileceğine inanır.
- Comte'un teorisi gibi muhafazakar ancak Marx'ın teorisi gibi de radikaldir.
AGUSTE COMTE
- "Sosyoloji" terimini ilk kullanan kişidir
- Aydınlanma düşüncesine karşı olumsuz tavır sergiler (ortaçağ uygarlığının karanlık çağ olduğu fikrine karşıdır)
- Olgular ve teorilerin karşılıklı olarak birbirlerine bağlı olduğunu savunan ilk sosyologdur.
- Gerçek bilginin tek başına gözlemlenen olgulara değil,bütün toplumsal olguları benzerlik ve ardışık aracılı ile birbirine bağlayan yasalara dayandığını savunur
- Comte göre sosyolojinin görevi;toplumsal sorunları bilimsel yollarla önceden tahmin etmek,böylece bu sorunlardan kaçınılmasını mümkün kılmak ve bu yolla toplumun yeniden örgütlenmesini sağlamak ve düzeni sağlamlaştırmaya çalışmaktır.
- Üç hal yasası kavramı vardır
- Teolojik *anestek
- Metafizik
- Pozitif
Pozitivizm: İnsan bilgisine ulaşmanın tek geçerli yolunun ampirik bilim olduğu ve gözlenebilir olgular ve bu olgular arasındaki ilişkiler dışında hiç bir şeyİn bilgisine sahip olmayacağımız şeklindeki felsefi görüştür.
Teolojik aşama:
- Fetişizm
- Çoktanrıcılık
- Tektanrıcılık
Fetişizm:Doğanın insan duyguları ekseninde tanımlanmasıdır
Pozitif aşama:
Bu şamada artık doğru olan değil,gerçek olan aranır,Bilme ve ampirik deneyimlere dayanır.
- Comte bilimleri sınıflandırırken ikiye ayırır;
- Birinci tür (biyoloji),İkinci tür( botanik)
- Bilimleri genelden özele,basitten(matematik) karmaşığa (sosyoloji)doğru sıralar.
- En altta bulunan bilimler en basit bilimlerdir ve pozitif aşamaya daha önce ulaşırlar.
- Bilimleri hiyerarşik olarak sıralar ve bilimler karmaşıklaştıkça ve bilgilerini kullandığı kendinden önceki bilim sayısı artıkça hiyerarşik olarak yükselir ve pozitif aşamaya daha geç ulaşır (sosyoloji)
- Toplum kendini oluşturan parçalara indirgenemez,toplumu bütün olarak incelemek gerekir der
- Toplumsal statik (karşılaştırmalı yöntem) ve toplumsal dinamik (tarihsel yöntem) kavramları vardır
- Her toplumsal düzende gücün,toplumsal ve ekonomik otoriteye sahip olan zenginlerin elinde olması zorunlu ve kaçınılmazdır,der
- Üretim araçları kamulaştırılmamalı,özel mülkiyet korunmalı
- İşbölümünü önemser
- Toplumsal olgular değişmez
- Simon gibi toplumun "din" e ihtiyacı oldugunu söyler onun öngördüğü din ise "insanlık dini"dir.
- ilke olarak aşk
- temel olarak düzen
- amaç olarak ilerleme gibi temel düşünceleri vardır (insanlık dini)
- Comte'ın yöntemsel stratejileri
- gözlem
- deney
- karşılaştırma
👉Sosyolojik konuları istatiksel olarak inceleyen ve"ortalama insan" kavramını literatüre kazandıran kişi"Adolphe querelet" dir.
*anestek
J.S.MILL:(JOHN STUART MİLL):
- Liberalizm-faydacılık üzerine çalışmaları vardır
- Eylemlerin ya da toplumsal düzenlemelerin,mutluluk ürettikleri sürece doğru ya da iyi kabul edildiğini savunur
- Ona göre sosyoloji zamanından önce doğmuştur
- Bireylerin karşılıklı olarak birbirlerini etkilediklerini,birbirlerine bağlı olduklarını,biribirlerine tepki verdiklerini,bu nedenle toplumda herhangi bir noktada yaşanacak bir değişimin toplumun geri kalanınıda etkileyeceğini vurgular (konsenyüs)
- Comte'dan farklı olarak psikolojinin önemli olduğunu düşünür
- Toplumsal olanın psikolojik olana indirgenmesini önerir
- Tümdengelim yöntemini savunur
- "Mantığın sistemi" (tutarlılık mantığı) kitabı vardır.
- Deneyimlerimiz dışında hiçbir yolla bilgiye ulaşamayacağımızı düşünür
👉Survey yöntemini ortaya çıkaran ,Dindar ve muhafazakar,toplumsal yapının dini kriterlere uygun olarak inşa edilmesi gerektiğini savunan kişi "Le Play "dir.
HERBERT SPENCER:
- Comte ile ortak olan düşünceleri;
- Bütün bilimlerin ortak felsefi köke sahip olmaları
- Toplumsal dünyayı yöneten yasaların varlığı
- Toplumsal olguların tahmin edilebileceği ve yönetilebileceğine olan inanç
- Comte ile aralarında ki fark ise;
- Comte muhafazakar ,kendisi liberal ddeder
- Sentetik felsefeyi savunur
- Organizmacı'dır
- Pozitivisttir
- Toplumlar,yapısı son derece basit olan ve birbirlerine bağımlı olmayan küçük parçalar halinden,farklılaşmış ve birbirlerine bağımlı hale gelmiş parçalardan oluşan karmaşık ve büyük bir yapıya dönüşmüştür,der
- Darwin'in "doğal seleksiyon" yaklaşımını savunur
- Devlet müdahalesini sisteme yönelik tehdit olarak görür *anestek
- Edilmiş karakteristlik özelliklerin miras kaldığı teorisini kabul eder. (Lamarc'ın teorisi)
- Sosyal Darwinizm kurucudur.
