SOSYAL POLİTİKA 5.ÜNİTE

SOSYAL GÜVENLİK VE SİGORTALAR

 Dar Anlamda Sosyal Güvenlik:Gelir transferlerinin toplumsal düzeyde gerçekleştirilmesine yönelik
mekanizmaların be bunları düzenleyen hukuk düzeninin bir gerçeği olarak ortaya çıkar

Geniş Anlamda Sosyal Güvenlik:Sebebi ne olursa olsun muhtaçlık ve yoksulluk yaratan her türlü duruma karşı garantisi sağlanması anlamına gelir 

✅ İlk defa 1935’te Amerikan Sosyal Güvenlik Kanunu’nda “Sosyal Güvenlik İhtiyacı” kullanılmaya başlandı

✅ILO ‘nun 102 sayılı Sosyal Güvenliğin Asgari Normları sözleşmesi ( 102 sayılı sözleşme ) ilk ve en kapsamlı sözleşmedir

Kısa vadeli tehlikeler

• Hastalık
• Analık
• İşsizlik
• İş kazası

Uzun vadeli tehlikeler

• Malullük
• Yaşlılık
• Ölüm

✔️ Mal varlığına yönelik zararlar “özel sigorta” kapsamındadır.                                      *anestek

Geleneksel Sosyal Güvenlik Yöntemleri

1. Bireysel tasarruflar
2. Aile içi yardımlaşma ( en temeli olan bu)
3. Tanıma bilme faktörüne bağlı yardımlaşma (aidiyet)
4. Dini sosyal yardımlaşmalar
5. Kurumsallaşmış sosyal yardımlar (orta sandıkları-avarız vakıflar)

🍂 Sosyal sigortaların ilk örneği ➡️ orta sandıkları

🍂 Primli  sisteme göre işler ➡️orta sandıkları

Modern Sosyal Güvenlik Yöntemleri

1. Sosyal Sigorta Yöntemi ( primli)
2. Devletçe Koruma Yöntemi (primsiz)
3. Tanımlayıcı Sosyal Güvenlik (Oyak-İlksan)

🍂Sosyal Sigortalar

• Primli rejimler
• Devlet müdahalesi
• Katılım zorunlu
• Özerk yönetim.   

✅ Dünya nüfusunun %20’si yeterli sosyal güvenlik garantisine sahiptir (ILO verileri)

 ✅ 19.yy da ilk defa Almanya ‘da Otto Van Bismark tarafından kuruldu ( ilk sosyal sigorta)

✅ Almanya’dan sonra ikinci sırada Avusturya gelir

✅Sosyal sigortalarda en son kurulan sigorta kolu “İşsizlik Sigortası”dur

✅İşsizlik Sigortası ilk defa 1907’de Danimarka’da kuruldu

✅ Türkiye’de 1945 yılında ilk sosyal sigorta kurumu kuruldu

✅Sadece İngiltere bu konuda farklı bir uygulamaya gitti (Beveridge)yani; vergilerle finanse edilmesi

Sosyal Sigortanın Özellikleri

• Kamu Sigortası olması
• Devletin garantör olması
• Zorunluluk ilkesi
• Finansmana katılım ilkesi
• Özerk yönetim ilkesi
• Karşılık olma ilkesi

✅ Türkiye’de ilk sosyal sigortalar kanunu 1964’te kuruldu

✅ En yüksek maliyetli sigorta kolu➡️ hastalık sigortasıdır

✅ Sigortalılara ve devlete bir yük getirmeyen sigorta kolu➡️ iş kazaları ve meslek kazaları sigortasıdır
                                                                                                                                       *anestek

✅ En fazla sayıda sigortalının faydalandığı  ve en fazla harcama yapılan sigorta kolu ➡️ yaşlılık sigorta sıdır

✅Bütün ülkelerde ilk olarak kurulan sigorta kolu ➡️ iş kazası ve meslek hastalığı sigortasıdır

Sosyal Güvenlik Tehlikeleri

• Hastalık
• İş kazaları
• Analık
• Yaşlılık
• Malullük
• Ölüm
• İşsizlik
• Meslek hastalıkları
• Aile gelirinin yetersizliği

🍂 ILO’nun Sosyal  Sigorta kapsamı %20-%50
🍂 Avrupa Sosyal Güvenlik Kodu ise %30-%80

✔️ Emekli olabilmek için 20-25 yıl çalışmış olmak ve 9000 gün prim ödemiş olmak lazımdır

✅ İlk defa 1995’te Almanya’da “Bakım Sigortası” uygulandı.

✔️ Malullük sigortasından faydalanmak için en az (3-10 yıl )prim ödemiş olmak gerekir.