FEODALİZMDEN KAPİTALİZME DİNİN EKONOMİK İŞLEVİ
Feodalizmin Doğuşuna Yol Açan Nedenler
- Roma İmp.yıkılması
- Kavimler Göçü diye bilinen,barbar cermen kabilelerinin Batı'yı istila etmesinin yarattığı karmaşadır.
👉 Feodalizm,daha çok kentli bölgeler dışında,tarımsal alanlarda kendini göstermiştir.
👉 Aynı zamanda "Ademimerkeziyetçilik" de feodalizmin yayılmasına zemin olmuştur.
Latifundium:Roma döneminde,daha çok Akdeniz civarında görülen ve köle emeğine dayalı çok büyük arazi parçalarıdır.
- üzüm
- zeytin
- tahıl gibi ürünler yetiştirilir.
Manoryalizm:Bu sistemde arazi üç parçaya ayrılır.
- "Demesne" denilen(sadece imtiyazlı sınıfa ait olan)
- Köylüler arazinin belirli miktarını imtiyazlıya veriyor ve kendi geçimleri için işlettikleri
- Serbest arazi (köylüler serbestçe kullanabiliyor)
Feodal Toplumun Özellikleri:
- Toprağa dayalı bir örgütlenmenin hiyerarşisini belirleyen kurallar,haklar ve yükümlülüklerle alakalıdır
- İdarenin "ademimerkeziyet"çileşmesinin neticesinde ortaya çıkan hukuksal ve yönetime dayalı niteliklerden ziyade bu ilişkiler ağından geçerli olan toplumsal ve ekonomik niteliklere ağırlık vermesidir
- Orta çağlar da ortaya çıktığı ifade edilen bu "ademimerkeziyetçi"liği kendi içinde bütünleşmiş bir yapı olarak inşa eden anlayış
👉 Feodal kelimesi ilk olarak Fransızca'da kullanılmıştır.
👉 Feodalizm kavramı bir "tarihyazımı sorunu" olarak ortaya çıkmıştır.(19.yy)
Marc Bloch:
- Tarihçidir
- Feodal toplumsal yapıyı ortaya koyduğu eseri ( Feodal Toplum) kitabı vardır.
- Annales Tarih Okulu'un kurucusudur.
- Koruyan-korunan'a dayanan ilkesi vardır. *anestek
İmparator Constantine:
- Hristiyanlığı kabul eden ilk imparatordur.
- Roma'yı yönetmiştir (306-337)
- İstanbul'u kurmuştur.
Pagan:Latince'de "kırsal" manasına gelen bir kelimeden türemiştir.Yerel halkların tek tanrılı olmayan ve kültlere dayalı inançlarına verilen addır. Putperestliğe benzer.
Aziz Paulus:
- Aslen Yahudi'dir
- (Paulus'un Mektupları )Hristiyan teolojisinin ana kaynakları olduğundan Hristiyanlığın kurucusu kabul edilir.
👉 Paulus'un düşüncelerine karşı çıkan ➡️ Ariuscular ve Donatiler vardır.
👉 Teslis inancını kabul etmeyenler Ariuscular'dır.
👉 Sadece günahsız olanların kiliseye kabul edilmesi gerektiğini,ayini yerine getiren papazlarında aynı şekilde günahsız olmaları gerektiğini ileri sürenler Donatiler'dir.
** Hristiyanlığı Roma İmp.resmi dini yapan 1.Theodius 'dur.
Kırsal Kesimlerin Hristiyanlaştırılması
- Feodal yöneticilerle girdikleri ilişkilerde onları bir anlamda kutsamaları
- Manastır'lar (fief) Aziz Benedict ile özdeşleşmiştir.
Modernlik ve Din
👉 Modern kelimesinin ilk hususi anlam kazandığı dönem 5.yy kadar gider.Roma İmp.iki ayrı dönemini biribirinden ayırmak için kullanmıştır.
- Bu dönemin ilki ,pagan olan Roma
- İkincisi Hristiyanlığı kabul eden Roma
Resmi dini Hristiyanlık olan Roma,geçmişle arasına set çekmek için o döneme "modernus" demiştir.
** Tektanrılı dinler arasında sadece "Hristiyanlık" kurucu merkezi dışında merkez edinmiştir.Bu yüzden de sürekli oluşum halinde bir din olmuş,kendisini her koşula adapte edebilmiştir.
Akıl ve Akılcılık **anestek
Akılcılaşma:Toplumun ve bireyin kendisini ,kendisini aşan birtakım öğreti,inanç,mit ya da efsanelerden arındırarak tamamen kendisinin sınırları dahilinde tanıması ve tanımlamasıdır.İnsan aklının bilebileceği sınırların dahilinde kalınarak toplumun ve bireyin hareket etmesinin sağlanmasıdır.
Aydınlanma: 18.yy' da Batı düşünürlerin toplumu düzenlemek ve bilginin gelişimini sağlamak amacıyla oluşturdukları kültürel bir hareket.
👉 Weber ; yalnızca bilimin ,sanatın,hukukun Batı'da ortaya çıktığını söylüyor. Ona göre Akılcılaşma
- Dünyanın büyülerden arınmasının gerektiği
- Toplumsallaşmanın ürettiği değerler ile bireyin kendisi için belirlediği değerler arasında bir uyuşmazlığın ortaya çıkmasına yol açmasıdır
👉 Toplumsallaşmanın ürettiği değerleri geri dönüşü olmayan bir süreç olarak tanımladığı için "Demir Kafes" kavramını kullanan kişi Weber'dir.(Yani arzular,sevgiler,tutkular baskı altında oluyor)
Protestan Ahlakı Ve Dinin Ekonomik İşlevleri
Kalvinizm ve Beş İlkesi
- Mulak bir Tanrı vardır.
- Her bireyin kurtuluşu ve helakı Tanrı tarafından önceden belirlenmiştir.Kişinin çabaları bu kaderi değiştiremez.
- Tanrı Dünya'yı kendi şanı için yaratmıştır.
- İster kurtuluşa ersin isterse helaka uğramış olsun kişinin dünyadaki ödevi,Tanrı'nın şanını yüceltecek işler yapmaktır.
- İnsan için kurtuluş ancak Tanrı'nın merhametiyle mümkündür.
👉 Kalvinizm'de Katolik'lerden farklı olarak "prüten" bir anlayış hakimdir.
Prüten Ahlak,İslam Ve Diğer Dinler
Prüten :Mükafatın ve cezanın bu dünya'da kişinin çalışması karşılığı verileceğine dayanan anlayış (Ödev ahlakı- Weber )
Weber Prüten ahlakın İslam'da ve başka dinlerde neden gelişmediğini araştırmış sonuç olarak
- İslam,Dünya'yı bir çile yeri olarak görmekten çok dünyanın nimetlerinden olabildiğince istifade etmeyi meşru gören bir din olarak değerlendirir
- İslam'ın askeri fetihlere dayalı yayılması ve patrimonyal bir düzende faal olan tüccar sınıfının sermaye birikimini gerçekleştirecek akılcı bir örgütlenmeden yoksun olması olarak görmüştür.
Weber'e göre İslam konusunda "Yokluklar " dizisi hakimdir. **anestek
- Sivil toplum yokluğu
- Sermaye birikim yokluğu
- Ticari burjuvazi için kent yokluğu
- Hukuk yokluğu
Asya Tipi Üretim Tarzı (ATÜT)
Marksist düşüncede Modern öncesi dönemde merkezi idarenin güçlü olduğu Osmanlı İmp.ya da Hindistan gibi yerlerde,toprak mülkiyetinin imtiyazlı kimselerin ya da teşekküllerinin değil,devletin elinde olması neticesinde ortaya çıkan üretim tarzıdır.Yani bu uygulama Doğu toplumlarında Kapitalizm gelişmesini engellemiştir.
Werner Sombart:
Kapitalizm ve Protestanlık arasındaki açıklaması Weber'den tamamen farklıdır. Ona göre;Kapitalizmin ,şövalye ahlakının toplamda yol açtığı yozlaşma ve lüxe düşkünlüğünü karşılamak için üretime teşvik edilmiştir der.Ayrıca;Ekonomik akılcılığın daha önceden Yahudi'lerdede var olduğun böylece Yahudilik ile Protestanlık arasında ilişki olduğunu söyler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder